Hegemonya

Hegemonya, genellikle siyasi veya ekonomik bir gücün, diğer ülkeler veya toplumlar üzerinde belirgin bir üstünlüğü veya hakimiyeti anlatan bir kavramdır. Bu terim, uluslararası ilişkiler, tarih, siyaset bilimi ve sosyal bilimler gibi birçok alanda kullanılır. Hegemonik bir güç, diğer toplumları etkileyebilecek derecede büyük bir politik, askeri veya ekonomik güce sahip olan bir devlet veya kuruluş olabilir.

Hegemonyanın temel unsurlarından biri, hakim gücün diğerlerine karşı baskın bir pozisyon elde etmesidir. Bu, ekonomik kaynakların kontrolünden, askeri üstünlükten veya kültürel etkiden kaynaklanabilir. Hegemonik güç, kendi değerlerini veya çıkarlarını diğer toplumlara dayatabilir ve bu da uluslararası ilişkilerde dengesizliklere ve çatışmalara yol açabilir.

Örneğin, tarih boyunca Roma İmparatorluğu, Britanya İmparatorluğu ve Amerika Birleşik Devletleri gibi devletler, hegemonik güçler olarak kabul edilmiştir. Bu devletler, kendi dönemlerinde büyük bir etki ve kontrol sahibi olmuşlardır.

Hegemonya kavramı aynı zamanda kültürel alanda da kullanılır. Bir kültür veya dil, diğerlerine göre baskın hale gelebilir ve kültürel hegemonya oluşturabilir. Bu, medya, eğitim, sanat ve diğer kültürel alanlarda belirli bir kültürün yayılması ve diğer kültürleri etkilemesi anlamına gelir.

Sonuç olarak, hegemonya, güçlü bir aktörün diğerlerini etkileyebilecek kadar güçlü ve baskın olduğu bir durumu ifade eder. Bu kavram, uluslararası ilişkilerden kültürel etkileşimlere kadar birçok farklı bağlamda kullanılır ve toplumların ve devletlerin ilişkilerini anlamak için önemlidir.



Soğuk Savaş

Soğuk Savaş, II. Dünya Savaşı’nın ardından 20. yüzyılın ortalarında başlayıp 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla sona eren, ABD ve Sovyetler Birliği arasında gerçek bir askeri çatışma olmadan yaşanan siyasi, ekonomik ve…

İlhak

İlhak, bir devletin başka bir devletin topraklarını zorla ele geçirmesidir. Bu, genellikle askeri güç veya siyasi baskı yoluyla yapılır. İlhak, bir devletin gücünü ve topraklarını genişletmenin bir yolu olabilir. Ancak,…

Uluslararası İlişkilerde Kısıtlama ve Yaptırım

Uluslararası ilişkilerde kısıtlama ve yaptırım aynı kavram değildir. Kısıtlama, daha geniş bir terimdir ve bir devletin veya uluslararası bir kuruluşun diğer devletlerin eylem özgürlüğünü sınırlamak için kullandığı herhangi bir yöntemi…

Uzayın Serbest Kullanımı İlkesi

Uzayın Serbest Kullanımı İlkesi (İngilizce adıyla: The Principle of Free Use of Outer Space) Uzayın Serbest Kullanımı İlkesi: Evrensel Ortak Alan Üzerine Hukuki ve Politik Bir Çerçeve Yeryüzündeki denizlerin serbestçe…

Küresel Savaş Partisi

Küresel Savaş Partisi (Global War Party) Gürcistan’ın siyasi sahnesinde son zamanlarda tartışmalara yol açan “Küresel Savaş Partisi” (Gürcüce: გლობალური ომის პარტია, globaluri omis p’art’ia) komplo teorisi, Gürcistan Rüyası adlı siyasi…

Uluslararası İlişkilerde Bazı Strateji Kavramları

uluslararası ilişkiler ve strateji kavramları oldukça geniş bir konu yelpazesini kapsar. İşte bazı önemli kavramlar ve kısa açıklamaları: Bu kavramlar, uluslararası ilişkiler ve strateji alanında kullanılan temel terimlerdir. Her biri,…

Gücün Dört İşlevi Teorisi

Harika. Şimdi sırada Robert J. Art tarafından geliştirilen ve savaş stratejileri literatüründe temel yer tutan teorilerden biri olan Gücün Dört İşlevi (The Four Functions of Force) kavramı yer alıyor. Aşağıda bu teori üzerine detaylı,…

Hakimiyete Dayalı Küresel Ekonomik İstikrar Kuramı

Orijinal Adı: “Hegemonic Stability Theory”Yayınlandığı Eser: The World in Depression, 1929–1939Yayın Tarihi: İlk baskı 1973 Charles Kindleberger, küresel ekonomi tarihine önemli katkılar sunan bir iktisatçı ve tarihçidir. Kindleberger’in Hakimiyete Dayalı Küresel Ekonomik İstikrar Kuramı (Hegemonic…

Denizlerin Serbest Kullanımı

Denizlerin Serbest Kullanımı İlkesi: Uluslararası İlişkilerde Tarihsel Gelişim ve Stratejik Önemi Uluslararası ilişkilerde denizlerin serbest kullanım ilkesi, yüzyıllar boyunca devletlerarası dengeyi ve denizlerin paylaşımını düzenleyen en temel ilkelerden biri olmuştur….

Savaş, Muharebe, Çatışma Kavramları Arasındaki Fark

Savaş, muharebe ve çatışma, genellikle benzer bağlamlarda kullanılan ancak farklı anlamlar taşıyan kavramlardır. Bu terimler, askeri strateji ve sosyal bilimler gibi alanlarda sıklıkla ele alınır. İşte bu kavramlar arasındaki farklar:…

Defakto

“Defakto” terimi Latince kökenli olup, Türkçe’de “fiili olarak” veya “gerçekte” gibi anlamlara gelir. Hukuk, politika, ticaret ve sosyal ilişkiler gibi alanlarda kullanılır. Bu terim, resmi olarak tanınmamış veya yasal olarak…

Zorlama Teorisi

Zorlama Teorisi (Coercion Theory) Thomas C. Schelling – 1960 The Strategy of Conflict ve Arms and Influence Üzerinden Savaşta Tehdit ve Pazarlık 🧭 Genel Kavramın Adı Zorlama Teorisi (İngilizce: Coercion Theory)Bu teori bazen iki alt…

Hibrid Eylem

Uluslararası ilişkilerde “hibrid eylem”, geleneksel askeri ve siyasi araçların dışında, farklı yöntemlerin bir araya getirilerek kullanıldığı karmaşık bir stratejiyi ifade eder. Bu taktikler genellikle bir devlet veya aktörün başka bir…

Vekalet Savaşları

Uluslararası ilişkilerde “vekalet savaşları” veya diğer adıyla “proxy wars” terimi, iki büyük güç veya blok arasında doğrudan bir çatışma olmaksızın, üçüncü taraflar aracılığıyla gerçekleştirilen askeri çatışmaları ifade eder. Soğuk Savaş…

Yumuşak Güç

“Soft power” veya “yumuşak güç” kavramı, uluslararası ilişkiler ve strateji alanında önemli bir rol oynayan bir terimdir. Bu kavram, bir devletin veya bir aktörün diğerlerini etkileme ve yönlendirme kabiliyetini ifade…

Ilımlı İslam

Ilımlı İslam, aşırı görüşleri reddeden modernist İslam yorumlarına Batı’da verilen ad. Cihatçı radikal İslam yorumları ile karşıt anlamlı olarak kullanılır. 1978 Afganistan Savaşı sonrasında, Ortadoğu’da Sovyetler Birliği’ne karşı köktendinci İslamcı…

Butter and Guns

Butter and Guns Kavramı Nedir? “Butter and guns” (Türkçesi: Tereyağı ve silahlar) kavramı, ekonomi, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkilerde kullanılan önemli bir terimdir. Bu kavram, hükümetlerin sınırlı kaynaklarını nasıl tahsis…

Yerelleşme

Yerelleşme (Localization), genel olarak bir şeyin (örneğin bir ürün, hizmet veya kültürel içerik) küresel veya genel bir yaklaşımdan ziyade belirli bir bölge, topluluk veya kültüre özgü ihtiyaçları ve koşulları dikkate…

Saldırgan Realizm

John J. Mearsheimer’ın kuramı uluslararası ilişkilerde yapısal realizmin en radikal biçimi olan “Saldırgan Realizm” (Offensive Realism) kuramının öncüsüdür. Bu kuram, devletlerin savaş stratejilerini açıklamada temel alınabilecek güçlü bir teorik çerçeve sunar. John…

Nükleer Silahların Sınıflandırılması ve Özellikleri

Atom bombaları, genellikle kullanımlarına, güçlerine ve hedeflerine göre sınıflandırılır. Aşağıda, atom bombalarının başlıca sınıflandırmaları ve özellikleri açıklanmaktadır: Yazıda geçen nükleer silahların büyüklüklerinin mukayesesi açısından Hiroşima ve Nagasaki’ye atılan atom bombalarının…

Views: 7

1 Comment

Leave a reply

Back to site top