.MP4 Dosya Uzantısı Nedir? Özellikleri, Tarihçesi ve Karşılaştırmalı İncelemesi

Video dosyası formatları arasında en yaygın ve evrensel biçimlerden biri olan .mp4, dijital video içeriğinin depolanması ve dağıtılması açısından günümüzde standart haline gelmiştir. Hem bireysel kullanıcılar hem de profesyonel içerik üreticileri için sunduğu geniş uyumluluk, verimlilik ve kalite dengesi, bu formatı dünya genelinde vazgeçilmez kılmaktadır.

.MP4 Formatının Ortaya Çıkışı

.MP4, yani MPEG-4 Part 14, 2001 yılında ISO/IEC tarafından yayımlanmış ve Moving Picture Experts Group (MPEG) tarafından geliştirilmiştir. Temel amacı, ses, video, altyazı ve durağan görseller gibi farklı medya öğelerini tek bir dosya içinde birleştirebilen bir kapsayıcı (container) format oluşturmaktı.

Teknik Özellikleri

Uzantı: .mp4
Kapsayıcı Format: MPEG-4 Part 14
Desteklenen Codec’ler: Genellikle H.264, AAC; ayrıca H.265, MPEG-4 Visual da desteklenir
Meta Veri Desteği: Geniş (kapak görseli, altyazı, çoklu ses parçası, vb.)
Sıkıştırma Türü: Kayıplı
Platform Uyumluluğu: iOS, Android, Windows, macOS, web tarayıcıları ve medya oynatıcıların neredeyse tamamı
Açık Standart: Evet

Popüler Platformlarda Kullanımı

.MP4 formatı, günümüzde neredeyse tüm sosyal medya ve içerik platformları tarafından desteklenmektedir. Bunlar arasında:

YouTube
Facebook
Instagram
X (Twitter)
TikTok
WhatsApp ve Telegram
Netflix, Amazon Prime Video (dağıtımda kodlanmış format olarak)

Bu format, hem mobil hem masaüstü cihazlarda düşük veri kullanımı ile yüksek kalitede görüntü sunması nedeniyle özellikle mobil video tüketimi için idealdir.

MP4 Formatının Avantajları

📱 Yüksek Uyumluluk: Hemen her cihaz ve yazılımla çalışır.
🎬 Video + Ses + Altyazı Destekli: Çoklu medya katmanlarını tek dosyada tutabilir.
💾 Düşük Dosya Boyutu: Yüksek sıkıştırma verimliliği sayesinde yer tasarrufu sağlar.
🌍 Yaygınlık: Neredeyse tüm platformlarca tanınır.

MP4 Formatının Dezavantajları

🎧 Kayıplı Sıkıştırma: Ses ve görüntü kalitesinde orijinal kaynaktan sapmalar oluşabilir.
🧩 Codec Bağımlılığı: Aynı .mp4 uzantılı dosyalar farklı codec’lerle kodlanmış olabilir; bu bazı oynatıcılarla uyumsuzluk yaratabilir.
🔐 DRM Uygulaması: Hak yönetimi sistemleri entegre edilebilir, bu da kopyalama kısıtlaması yaratır.

🎞️ .MP4 Formatının Diğer Yaygın Video Uzantılarıyla Karşılaştırılması

Özellik	.mov	.wmv	.mp4	.mkv	.h265 (.hevc)
Çıkış Yılı	1991	1999	2001	2002	2013
Geliştirici	Apple Inc.	Microsoft	MPEG / ISO	Matroska.org	MPEG / ITU
Kapsayıcı Format mı?	Evet	Evet	Evet	Evet	Hayır (codec’tir)
Sıkıştırma Türü	Kayıplı / Kayıpsız	Kayıplı	Kayıplı (genelde)	Kayıplı / Kayıpsız	Kayıplı
Desteklenen Codec’ler	ProRes, H.264, AAC	WMV, WMA	H.264, H.265, AAC	Her codec	– (codec)
Uyumluluk	Apple ağırlıklı	Windows odaklı	Evrensel	Geniş	Yüksek ama sınırlı
Meta Veri Desteği	Geniş	Orta	Geniş	Geniş	Codec seviyesinde
Yaygın Kullanım Alanı	Profesyonel video prod.	Windows video içerikleri	İnternet, mobil, medya	Torrent, arşiv, altyazı	4K, 8K videolar
Dosya Boyutu	Orta / Büyük	Küçük	Orta	Orta / Büyük	Küçük (yüksek verim)
Avantajı	Kalite ve düzenleme gücü	Küçük dosya boyutu	En yaygın ve uyumlu	Esneklik ve altyazı	Yüksek sıkıştırma
Dezavantajı	Apple dışı sorunlu	Platforma bağımlı	Kayıplı ve codec sorunu	Karmaşık yapı	Donanım desteği gerek