Giriş

Zekânın Çok Boyutlu Ölçümü: IQ, EQ, SQ ve Diğer İndeksler

Zekâ, uzun yıllar boyunca yalnızca akademik başarı ve bilişsel yetenekler çerçevesinde değerlendirilmiş olsa da günümüzde bireyin duygusal, sosyal ve kültürel bağlamdaki yetkinlikleri de ölçülmeye başlanmıştır. Bu gelişmeler sonucunda yalnızca IQ (Intelligence Quotient – Zekâ Bölümü) değil, aynı zamanda EQ (Emotional Quotient – Duygusal Zekâ), SQ (Social Quotient – Sosyal Zekâ), AQ (Adversity Quotient – Zorluklara Karşı Dayanıklılık), CQ (Cultural Quotient – Kültürel Zekâ) gibi birçok psikometrik indeks geliştirilmiştir.

Bu yazı dizisinde, her bir indeksi bilimsel dayanakları, ölçüm yöntemleri, tarihsel gelişimi, dünya ve Türkiye’deki ortalamaları ile birlikte detaylı şekilde ele alacağım.

Psikometrik İndeks Nedir?

Psikometrik indeks, bireylerin çeşitli zihinsel, duygusal veya davranışsal özelliklerini nicel olarak değerlendiren ölçüm sistemidir. Bu indeksler, bireyin çevresiyle etkileşimini, problem çözme becerisini, strese dayanıklılığını, toplumsal rollerle uyumunu ve daha fazlasını anlamada kullanılır.

İncelenecek Başlıca İndeksler

Aşağıda, yazı dizisinde detaylıca ele alacağım psikometrik indeksler yer alıyor:

Kısaltma	Açılımı	Türkçesi	Kapsadığı Alan
IQ	Intelligence Quotient	Zekâ Bölümü	Bilişsel yetenekler, mantıksal düşünme
EQ	Emotional Quotient	Duygusal Zekâ	Duygu tanıma, ifade etme, başkalarının duyguları
SQ	Social Quotient	Sosyal Zekâ	Sosyal ilişkilerde etkinlik, empati, etkileşim
AQ	Adversity Quotient	Zorluklara Dayanıklılık İndeksi	Zorluklarla başa çıkabilme becerisi
CQ	Cultural Quotient	Kültürel Zekâ	Kültürel farkındalık, uyum, kültürler arası iletişim
MQ	Moral Quotient	Ahlaki İndeks	Etik karar alma, vicdan, toplumsal sorumluluk
PQ	Physical Quotient	Fiziksel Zekâ (Motor ve Fiziksel Yetkinlik)	Vücut farkındalığı, fiziksel koordinasyon
FQ	Financial Quotient	Finansal Zekâ	Para yönetimi, ekonomik karar alma
HQ	Health Quotient	Sağlık İndeksi	Sağlık bilinci, yaşam tarzı, risk algısı