Uluslararası ilişkiler ve strateji kavramları oldukça geniş bir konu yelpazesini kapsar. İşte bazı önemli kavramlar ve kısa açıklamaları:
- Hegemonya:
Hegemonya, bir devletin veya bir ittifakın diğer devletler üzerinde politik, ekonomik veya askeri olarak egemenliğini sürdürme durumunu ifade eder. Hegemon, diğer devletleri etkileme ve kontrol etme gücüne sahiptir. - Hinterland:
Hinterland, bir liman veya sınır şehrinin arkasındaki kara içi bölgeyi ifade eder. Stratejik açıdan, bir ülkenin hinterlandı, ekonomik kaynaklar, savunma potansiyeli ve stratejik öneme sahip alanları içerir. - Realpolitik:
Realpolitik, devletler arası ilişkilerde idealizm yerine gerçekçi ve pragmatik bir yaklaşımı ifade eder. Bu kavram, devletlerin çıkarlarını en üst düzeye çıkarmaya odaklanan politik bir doktrini temsil eder. - Containment (Sınırlama):
Containment, bir devletin veya ittifakın, yayılmacı bir güce karşı politika ve stratejilerle mücadele ederek, o gücün daha fazla yayılmasını engelleme çabasını ifade eder. Soğuk Savaş döneminde ABD’nin Sovyetler Birliği’ne karşı izlediği politika örneğidir. - Balance of Power (Güç Dengesi):
Bu kavram, devletler arasında güç dağılımının dengede tutulması gerektiğini savunur. Bir devletin aşırı güçlenmesinin diğer devletler tarafından dengelemesi gerektiğini öne sürer. - Soft Power (Yumuşak Güç):
Soft power, bir devletin çekicilik, kültür, diplomasi ve eğitim gibi yumuşak güç unsurlarını kullanarak diğer devletler üzerinde etki sağlama yeteneğini ifade eder. - Proxy War (Vekâlet Savaşı):
Proxy war, iki büyük gücün doğrudan çatışmaya girmemesi ancak vekaleten başka ülkelerde mücadele etmeleri durumunu ifade eder. Soğuk Savaş döneminde sıkça görülen bir stratejiydi.
Bu kavramlar, uluslararası ilişkiler ve strateji alanında kullanılan temel terimlerdir. Her biri, devletler arası ilişkileri anlamak ve analiz etmek için önemli birer araçtır.
Security Dilemma
Security Dilemma (Güvenlik İkilemi) Uluslararası ilişkiler teorisinde security dilemma (güvenlik ikilemi) kavramı, devletlerin kendi güvenliklerini artırmak için aldıkları önlemlerin —örneğin silahlanma, ittifak kurma veya askerî hazırlıklarını güçlendirme gibi adımların— diğer devletler tarafından…
Kolonizasyon
Kolonizasyon, bir ülkenin, bölgenin veya toprak parçasının, genellikle siyasi, ekonomik ve kültürel kontrolünü ele geçirme ve yerleşimci nüfusuyla doldurma sürecidir. Bu terim, tarih boyunca birçok medeniyet ve uluslararası güç tarafından…
İki Düzeyli Oyun Teorisi
İki Düzeyli Oyun Teorisi: Robert D. Putnam ve Yaklaşımının Temelleri İki düzeyli oyun teorisi, Robert D. Putnam tarafından 1988 yılında yazılan Diplomacy and Domestic Politics: The Logic of Two-Level Games…
Egemenlikçi (Sovereigntist)
Egemenlikçi (Sovereigntist) Kavramı ve Siyasal Anlamı Egemenlikçilik (İng. sovereigntism), bir devletin veya siyasi birimin kendi egemenliğini koruma ve dış müdahaleleri reddetme ilkesine dayanan bir siyasi görüştür. Bu kavram, özellikle küreselleşme,…
Persona Non Grata
Persona Non Grata: Uluslararası İlişkilerde Kavram ve Tarihi Giriş Uluslararası ilişkilerde sıkça duyulan kavramlardan biri olan “persona non grata” (PNG), diplomatik bağlamda önemli bir yere sahiptir. Bu kavram, bir devletin…
Monroe Doktrini
Monroe Doktrini: Amerika’nın Dış Politikasında Bir Dönüm Noktası Giriş Monroe Doktrini, 2 Aralık 1823’te ABD Başkanı James Monroe tarafından Amerikan Kongresi’ne sunulan bir dış politika bildirisi olarak Amerikan tarihi ve…
Uluslararası İlişkilerde Bazı Strateji Kavramları
uluslararası ilişkiler ve strateji kavramları oldukça geniş bir konu yelpazesini kapsar. İşte bazı önemli kavramlar ve kısa açıklamaları: Bu kavramlar, uluslararası ilişkiler ve strateji alanında kullanılan temel terimlerdir. Her biri,…
Conflict Continuum
Conflict Continuum Kavramı 1. Conflict Continuum Nedir?Conflict Continuum, çatışmaların farklı düzeylerini ve biçimlerini tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Bu terim, çatışmanın yalnızca bir savaş veya şiddet olayı olarak ele alınamayacağını,…
Hegemonik Güçler
Dünya tarihi boyunca hegemonik güç kavramı, uluslararası ilişkilerde belirleyici bir rol oynamıştır. Hegemonik güçler, ekonomik, askeri ve kültürel açılardan diğer devletler üzerinde belirgin bir üstünlüğe sahip olan ve bu üstünlüğünü…
Defakto
“Defakto” terimi Latince kökenli olup, Türkçe’de “fiili olarak” veya “gerçekte” gibi anlamlara gelir. Hukuk, politika, ticaret ve sosyal ilişkiler gibi alanlarda kullanılır. Bu terim, resmi olarak tanınmamış veya yasal olarak…
Genişletilmiş Büyük Ortadoğu Projesi (GBOP)
Genişletilmiş Büyük Ortadoğu Projesi (GBOP) Nedir? Genişletilmiş Büyük Ortadoğu Projesi (GBOP), Büyük Ortadoğu Projesi’nin (BOP) sınırlarını ve etkisini daha da genişletmeyi amaçlayan, ABD ve bazı Batılı ülkeler tarafından ortaya atılan…
Uluslararası İlişkilerde Anarşik Ortam Kavramı
Kavramın Ortaya Çıkışı ve Teorik Arka Plan Uluslararası ilişkiler disiplininde “anarşik ortam” (anarchy) kavramı, devletler arası ilişkilerin temel yapısal özelliğini tanımlamak için kullanılır. Bu kavram, merkezi bir otoritenin bulunmaması anlamına gelir; yani devletlerin üzerinde…
Anklav
Anklav, siyasi coğrafyada, tamamen başka bir siyasi bölgenin sınırları dâhilinde yer alan siyasi bölgeye verilen isimdir. Başka bir deyişle, bir ülkenin kendi toprakları içinde başka bir ülkeye ait yabancı topraklar…
Dekolonizasyon
Dekolonizasyon, kolonilerin bağımsızlıklarını kazandığı veya sömürgecilikten kurtulduğu bir süreci ifade eder. Bu süreç genellikle sömürgeci devletlerin egemenliklerini kaybettikleri ve bağımsız bir ulus haline gelen bölgelerde gerçekleşir. Dekolonizasyon, genellikle 20. yüzyılın…
Soğuk Savaş
Soğuk Savaş, II. Dünya Savaşı’nın ardından 20. yüzyılın ortalarında başlayıp 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla sona eren, ABD ve Sovyetler Birliği arasında gerçek bir askeri çatışma olmadan yaşanan siyasi, ekonomik ve…
Doğal Sınırlar
Uluslararası ilişkilerde “doğal sınırlar” kavramı, bir ülkenin doğal coğrafi özelliklerinin, iklimin, su kaynaklarının, dağların, nehirlerin, çöllerin, ormanların, ve diğer doğal unsurların, o ülkenin sınırlarını oluşturmadaki etkisini ifade eder. Bu doğal…
Konjonktür
Konjonktür, bir ülkenin ekonomik hayatının yükselme ve alçalma yönünde gösterdiği inişli çıkışlı, dalgalı hareketlerinin bütünüdür. Bu dalgalanmalar, ekonomik faaliyet hacminde, üretimde, tüketimde, yatırımlarda, işsizlikte, fiyatlarda ve gelirlerde kendini gösterir. Konjonktür…
Offensive Realism
Offensive Realism: Güç ve Güvensizlik Arasındaki Strateji Uluslararası ilişkiler disiplininde realizm, devlet davranışlarını açıklamada en etkili teorik yaklaşımlardan biridir. Ancak realizmin kendi içinde farklı yorumları bulunur. Bu yaklaşımlardan biri olan Offensive…
Ilımlı İslam
Ilımlı İslam, aşırı görüşleri reddeden modernist İslam yorumlarına Batı’da verilen ad. Cihatçı radikal İslam yorumları ile karşıt anlamlı olarak kullanılır. 1978 Afganistan Savaşı sonrasında, Ortadoğu’da Sovyetler Birliği’ne karşı köktendinci İslamcı…
Demografik Saatli Bomba
Demografik Saatli Bomba Kavramı: Tanımı, Parametreleri ve Küresel Örnekler Demografik Saatli Bomba Nedir? “Demografik saatli bomba” kavramı, bir ülkenin veya bölgenin nüfus yapısındaki belirli değişimlerin gelecekte ekonomik, sosyal ve politik…
Views: 21
