uluslararası ilişkiler ve strateji kavramları oldukça geniş bir konu yelpazesini kapsar. İşte bazı önemli kavramlar ve kısa açıklamaları:
- Hegemonya:
Hegemonya, bir devletin veya bir ittifakın diğer devletler üzerinde politik, ekonomik veya askeri olarak egemenliğini sürdürme durumunu ifade eder. Hegemon, diğer devletleri etkileme ve kontrol etme gücüne sahiptir. - Hinterland:
Hinterland, bir liman veya sınır şehrinin arkasındaki kara içi bölgeyi ifade eder. Stratejik açıdan, bir ülkenin hinterlandı, ekonomik kaynaklar, savunma potansiyeli ve stratejik öneme sahip alanları içerir. - Realpolitik:
Realpolitik, devletler arası ilişkilerde idealizm yerine gerçekçi ve pragmatik bir yaklaşımı ifade eder. Bu kavram, devletlerin çıkarlarını en üst düzeye çıkarmaya odaklanan politik bir doktrini temsil eder. - Containment (Sınırlama):
Containment, bir devletin veya ittifakın, yayılmacı bir güce karşı politika ve stratejilerle mücadele ederek, o gücün daha fazla yayılmasını engelleme çabasını ifade eder. Soğuk Savaş döneminde ABD’nin Sovyetler Birliği’ne karşı izlediği politika örneğidir. - Balance of Power (Güç Dengesi):
Bu kavram, devletler arasında güç dağılımının dengede tutulması gerektiğini savunur. Bir devletin aşırı güçlenmesinin diğer devletler tarafından dengelemesi gerektiğini öne sürer. - Soft Power (Yumuşak Güç):
Soft power, bir devletin çekicilik, kültür, diplomasi ve eğitim gibi yumuşak güç unsurlarını kullanarak diğer devletler üzerinde etki sağlama yeteneğini ifade eder. - Proxy War (Vekâlet Savaşı):
Proxy war, iki büyük gücün doğrudan çatışmaya girmemesi ancak vekaleten başka ülkelerde mücadele etmeleri durumunu ifade eder. Soğuk Savaş döneminde sıkça görülen bir stratejiydi.
Bu kavramlar, uluslararası ilişkiler ve strateji alanında kullanılan temel terimlerdir. Her biri, devletler arası ilişkileri anlamak ve analiz etmek için önemli birer araçtır.
Hakimiyete Dayalı Küresel Ekonomik İstikrar Kuramı
Orijinal Adı: “Hegemonic Stability Theory”Yayınlandığı Eser: The World in Depression, 1929–1939Yayın Tarihi: İlk baskı 1973 Charles Kindleberger, küresel ekonomi tarihine önemli katkılar sunan bir iktisatçı ve tarihçidir. Kindleberger’in Hakimiyete Dayalı Küresel Ekonomik İstikrar Kuramı (Hegemonic…
Demografik Saatli Bomba
Demografik Saatli Bomba Kavramı: Tanımı, Parametreleri ve Küresel Örnekler Demografik Saatli Bomba Nedir? “Demografik saatli bomba” kavramı, bir ülkenin veya bölgenin nüfus yapısındaki belirli değişimlerin gelecekte ekonomik, sosyal ve politik…
Büyük Ortadoğu Projesi (BOP)
Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) Nedir? Büyük Ortadoğu Projesi (BOP), 2000’li yılların başında Amerika Birleşik Devletleri tarafından ortaya atılmış ve Orta Doğu’yu kapsayan geniş bir reform girişimi olarak tanımlanmıştır. Bu proje,…
Ekstra-territoryal
Ekstra-territoryal, “ekstraterritorialite”, “ekstra-territoryalite”, “ekstraterritorialite” veya “ekstra-territoryalite” şeklinde de ifade edilebilir. Tam olarak Türkçeye belki “üstünlüklü topraksallık” olarak çevrilebilir. Bu kavram, bir devletin kendi toprakları dışında, başka bir devletin topraklarında veya…
Hegemonik Güçler
Dünya tarihi boyunca hegemonik güç kavramı, uluslararası ilişkilerde belirleyici bir rol oynamıştır. Hegemonik güçler, ekonomik, askeri ve kültürel açılardan diğer devletler üzerinde belirgin bir üstünlüğe sahip olan ve bu üstünlüğünü…
İlhak
İlhak, bir devletin başka bir devletin topraklarını zorla ele geçirmesidir. Bu, genellikle askeri güç veya siyasi baskı yoluyla yapılır. İlhak, bir devletin gücünü ve topraklarını genişletmenin bir yolu olabilir. Ancak,…
Doktrin
“Doktrin” terimi genel olarak belirli bir konu veya konsept etrafında oluşturulan prensipleri, inançları ve politikaları ifade eder. Bu terim, çeşitli alanlarda kullanılabilir, ancak genellikle askeri, siyasi, dini veya felsefi bağlamlarda…
Dekolonizasyon
Dekolonizasyon, kolonilerin bağımsızlıklarını kazandığı veya sömürgecilikten kurtulduğu bir süreci ifade eder. Bu süreç genellikle sömürgeci devletlerin egemenliklerini kaybettikleri ve bağımsız bir ulus haline gelen bölgelerde gerçekleşir. Dekolonizasyon, genellikle 20. yüzyılın…
Atlantikçilik
Atlantikçilik, Kuzey Amerika ile Avrupa arasındaki daha yakın ilişkilere destek veren bir ideolojik inançtır. Bu ilişkiler, siyasi, ekonomik ve savunma konularında işbirliğini amaçlayarak katılımcı ülkelerin güvenliğini ve refahını korumayı hedefler….
Hibrid Eylem
Uluslararası ilişkilerde “hibrid eylem”, geleneksel askeri ve siyasi araçların dışında, farklı yöntemlerin bir araya getirilerek kullanıldığı karmaşık bir stratejiyi ifade eder. Bu taktikler genellikle bir devlet veya aktörün başka bir…
Diplomatik Borçlandırma Politikası
Diplomatik Borçlandırma Politikası (Debt-Trap Diplomacy): Kavramsal Temelleri, Tarihsel Örnekleri ve Çin’in Güncel Stratejisi Diplomatik Borçlandırma Politikası Nedir? Diplomatik borçlandırma politikası (Borç Tuzağı Diplomasisi), bir devletin başka bir devlete verdiği borçları;…
Destabilizasyon
Destabilizasyon nedir? Destabilizasyon, bir devletin, hükümetin veya toplumun siyasi, ekonomik veya sosyal istikrarını bozma çabasıdır. Destabilizasyon hareketleri, bir devleti veya hükümeti zayıflatmak, yıkmak veya kendi çıkarlarına uygun bir şekilde yeniden…
Hegemonya
Hegemonya, genellikle siyasi veya ekonomik bir gücün, diğer ülkeler veya toplumlar üzerinde belirgin bir üstünlüğü veya hakimiyeti anlatan bir kavramdır. Bu terim, uluslararası ilişkiler, tarih, siyaset bilimi ve sosyal bilimler…
İki Düzeyli Oyun Teorisi
İki Düzeyli Oyun Teorisi: Robert D. Putnam ve Yaklaşımının Temelleri İki düzeyli oyun teorisi, Robert D. Putnam tarafından 1988 yılında yazılan Diplomacy and Domestic Politics: The Logic of Two-Level Games…
Zorlama Teorisi
Zorlama Teorisi (Coercion Theory) Thomas C. Schelling – 1960 The Strategy of Conflict ve Arms and Influence Üzerinden Savaşta Tehdit ve Pazarlık 🧭 Genel Kavramın Adı Zorlama Teorisi (İngilizce: Coercion Theory)Bu teori bazen iki alt…
Ada Zinciri Stratejisi
ABD’nin Ada Zinciri Stratejisi: Soğuk Savaş Mirasından Günümüze Giriş Ada Zinciri Stratejisi (Island Chain Strategy), ABD’nin Soğuk Savaş döneminde ortaya attığı ve Pasifik’te komünist blokun genişlemesini engellemeyi amaçlayan bir çevreleme…
Nükleer Silahların Sınıflandırılması ve Özellikleri
Atom bombaları, genellikle kullanımlarına, güçlerine ve hedeflerine göre sınıflandırılır. Aşağıda, atom bombalarının başlıca sınıflandırmaları ve özellikleri açıklanmaktadır: Yazıda geçen nükleer silahların büyüklüklerinin mukayesesi açısından Hiroşima ve Nagasaki’ye atılan atom bombalarının…
Ekslav
Ekslav Nedir? Ekslav, bir devletin ana topraklarından tamamen ayrılmış ve başka bir devletin topraklarıyla çevrili olan, ancak yine de o devlete ait olan bir toprak parçasıdır. Ekslav, politik, coğrafi ve…
Düşmanlaştırma Doktrini
Düşmanlaştırma Doktrini Nedir? Düşmanlaştırma doktrini, bir grup insanın veya ideolojinin, bir toplumda veya ulusta güç ve kontrol elde etmek için kasıtlı olarak şeytanlaştırılması ve hedef alınması stratejisidir. Bu doktrin, aşağıdaki…
Vekalet Savaşları
Uluslararası ilişkilerde “vekalet savaşları” veya diğer adıyla “proxy wars” terimi, iki büyük güç veya blok arasında doğrudan bir çatışma olmaksızın, üçüncü taraflar aracılığıyla gerçekleştirilen askeri çatışmaları ifade eder. Soğuk Savaş…
Views: 7
