Bitmeyen Çile: Teknofest
Siz hiç evinizin üzerinden günlerce jet uçaklarının geçtiğini, pencerelerinizin titrediğini, kulaklarınızı sağır eden seslerin gündüz gece sizi uyutmadığını yaşadınız mı? İstanbul’da binlerce insan şu günlerde tam da böyle bir tabloyla karşı karşıya. Adı teknolojiyle süslenen ama gerçekte halk için “bitmeyen bir çile”ye dönüşen Teknofest bunun en güncel örneği.
Bu yıl 17-20 Eylül 2025 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen Technofest etkinlikleri kağıt üzerinde kulağa hoş gelse de pratikte ise şehir merkezinde yaşayan binlerce insan için adeta bir işkenceye dönüşmüş durumda.
Etkinliklerin en dikkat çeken kısmı kuşkusuz Türk Hava Kuvvetleri’ne ait Türk Yıldızları’nın gösteri uçuşları. Her gün, günün farklı saatlerinde defalarca gerçekleştirilen bu akrobasi uçuşları, sözde “teknolojinin gücü”nü göstermeyi amaçlıyor. Oysa işin gerçeği, bu uçaklar yerleşimlerin tam ortasında, yoğun nüfuslu bir bölgede, alçaktan ve ses hızına yakın uçuşlarla insanların huzurunu altüst ediyor.
Üstelik bu sadece 17-20 Eylül 2025 ile sınırlı değil. Gösterilerden günler önce deneme uçuşlarıyla başlayan bu gürültü, haftalar boyunca kentin üzerinde bir kabus gibi dolaşıyor. Uyuyan bebekler, hasta ve yaşlılar, ders çalışan öğrenciler… Hepsi bu gösterilerin bedelini ödüyor. İnsanların pencereleri titreten, kulakları sağır eden bu seslerden dolayı yaşadıkları mağduriyet görmezden geliniyor.
Bir başka açıdan bakıldığında da ortaya ironik bir tablo çıkıyor. Başka devletlerin ürettiği uçaklar, başka ülkelerden alınan yakıtlarla uçuruluyor. Bu tabloya “teknoloji festivali” demek, en hafif ifadeyle halkın zekasıyla alay etmekten başka bir şey değil. Asıl teknolojik gelişme, insanlara zarar vermeden ilerleyeni olur.
Dünyada Nasıl Yapılıyor?
Oysa dünyada örnekler çok farklı. ABD’deki AirVenture Oshkosh ya da İngiltere’deki Royal International Air Tattoo gibi dünyanın en büyük hava gösterileri, şehir merkezlerinden uzak, geniş arazilerde yapılır. Bu alanlar hem güvenlik açısından hem de çevrede yaşayanların huzuru açısından özel olarak seçilir. Gösteri günleri belirli programlarla sınırlandırılır, günlerce süren prova uçuşlarıyla halkın yaşamı aksatılmaz.
Hatta birçok Avrupa ülkesinde, uçak gösterilerinin şehir merkezinde yapılması yasalarla kısıtlanmıştır. Gürültü kirliliği, çevre sağlığı ve halk güvenliği gerekçesiyle bu tip etkinliklerin mutlaka izole alanlarda yapılması zorunludur. Modern ülkeler, “gösteri” adına kendi yurttaşlarını mağdur etmez.
Gürültü Kirliliği ve Sağlık Etkileri
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), uzun süreli gürültüye maruz kalmanın ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini yıllardır rapor ediyor. Gürültü; uyku bozuklukları, kalp-damar rahatsızlıkları, stres hormonu (kortizol) artışı ve özellikle çocuklarda öğrenme güçlüklerine neden olabiliyor. WHO’nun verilerine göre, 55 desibelin üzerindeki sürekli gürültü insan sağlığı için riskli kabul ediliyor. Oysa jet uçaklarının şehir üstünde yaptığı alçak uçuşlarda gürültü seviyesi 100-120 desibel aralığına çıkabiliyor.
Bu seviyedeki ses, yalnızca rahatsızlık vermekle kalmıyor; kalıcı işitme kaybı, hipertansiyon ve psikolojik sorunlar gibi etkiler de doğurabiliyor. Yani mesele sadece birkaç dakikalık gürültü değil; tekrarlayan, kontrolsüz ve yoğun bir maruziyetin halk sağlığına verdiği zarar.
Çözüm Önerileri
Bu tür etkinlikler tamamen kaldırılmak zorunda değil. Ama daha sağlıklı, daha modern ve daha saygılı bir şekilde yapılabilir. Örneğin:
- Yerleşim dışı alanların seçilmesi: Şehir merkezinde değil, uzak bölgelerde veya askeri üslerde düzenlenmeli.
- Sınırlı uçuş programı: Gösteriler belirli gün ve saatlerle sınırlandırılmalı, günlerce süren prova uçuşları yasaklanmalı.
- Çevresel etki analizi: Etkinlik öncesinde gürültü ve çevre sağlığı üzerine bağımsız rapor hazırlanmalı.
- Halkın bilgilendirilmesi: Gösterilerden etkilenecek bölgelerde yaşayanlara günler öncesinden resmi bilgilendirme yapılmalı.
- Alternatif teknolojiler: Gürültü ve yakıt tüketimi yüksek savaş jetleri yerine, insansız hava araçları veya sessiz teknolojiler de gösterilerde kullanılabilir.
Bitmeyen Çile
İstanbul’da yapılan ise tam tersi: Halkın huzurunu hiçe sayan, günlerce süren bir gürültü işgali. Modernliğin ölçüsü uçakların çıkardığı ses değil, yurttaşına gösterilen saygıdır. Teknofest, “teknoloji ve festival”i bir araya getirmeyi değil, şehrin göbeğinde yaşayanlara bitmeyen bir çileyi armağan etmeyi başarmıştır.
Views: 1
