Bahsettiğin kavram çok büyük olasılıkla şu klasik safsata türü: Argumentum ad populum. Halk arasında ğru Latince ifadesi budur.
Argumentum Ad Populum Nedir?
Argumentum ad populum, Latince “halk için yapılan argüman” veya “halkın çoğunluğu böyle düşünüyor” anlamına gelir. Felsefede ve mantıkta bu, bir iddianın doğruluğunun, onu çok sayıda insanın kabul etmesine dayandırılmasısafsatasıdır. Yani:
“Bir düşünce doğru olmalı çünkü herkes böyle düşünüyor” gibi bir akıl yürütme.
Açıklayıcı Tanım
Ben bu kavramı şöyle ifade ederim:
Bir fikrin veya inancın doğruluğu, onun popülerliğiyle gerekçelendirilemez. Kalabalıklar yanılıyor olabilir. Tarih boyunca bunun pek çok örneği vardır: Dünya’nın düz olduğuna dair yaygın kanaat, uzun süre bilimsel gerçekmiş gibi kabul edildi.
Argumentum Ad Populum Safsatasının Örnekleri
- “Bu telefon en iyisi çünkü milyonlar satıldı.”
- “Herkes bu markayı kullanıyor, o zaman en kalitelisi budur.”
- “Tüm sınıf kopya çektiyse bunda sorun yok.”
Bu tür ifadeler, iddiayı desteklemek için mantıksal gerekçeler yerine toplumsal onayı kullanır. Oysa felsefi düşünce, fikirlerin eleştirel düşünme ve gerekçelendirme yoluyla doğruluğunu inceler.
Felsefi Arka Plan
Bu safsata ilk olarak Aristoteles’in mantık çalışmaları çerçevesinde kategorize edilen hatalı akıl yürütme türlerinden biridir. Modern biçimiyle adlandırılması ise Orta Çağ ve Aydınlanma dönemi mantıkçılarının Latince terimleri sistemleştirmesi sayesinde olmuştur.
Sonuç
Argumentum ad populum, düşünsel tembelliğe ve eleştirel aklın zayıflamasına yol açan klasik bir mantık hatasıdır. Popüler olanın mutlaka doğru olduğunu varsaymak, felsefenin temel ilkesi olan sorgulama ilkesine aykırıdır.
Kaynakça
- Engel, S. M. (2000). With Good Reason: An Introduction to Informal Fallacies (6th ed.). Bedford/St. Martin’s.
- Copi, I. M., Cohen, C., & McMahon, K. (2014). Introduction to Logic (14th ed.). Pearson.
- Walton, D. (1999). Ad Hominem Arguments. University of Alabama Press.
Views: 0
