Uluslararası ilişkiler ve strateji kavramları oldukça geniş bir konu yelpazesini kapsar. İşte bazı önemli kavramlar ve kısa açıklamaları:
- Hegemonya:
Hegemonya, bir devletin veya bir ittifakın diğer devletler üzerinde politik, ekonomik veya askeri olarak egemenliğini sürdürme durumunu ifade eder. Hegemon, diğer devletleri etkileme ve kontrol etme gücüne sahiptir. - Hinterland:
Hinterland, bir liman veya sınır şehrinin arkasındaki kara içi bölgeyi ifade eder. Stratejik açıdan, bir ülkenin hinterlandı, ekonomik kaynaklar, savunma potansiyeli ve stratejik öneme sahip alanları içerir. - Realpolitik:
Realpolitik, devletler arası ilişkilerde idealizm yerine gerçekçi ve pragmatik bir yaklaşımı ifade eder. Bu kavram, devletlerin çıkarlarını en üst düzeye çıkarmaya odaklanan politik bir doktrini temsil eder. - Containment (Sınırlama):
Containment, bir devletin veya ittifakın, yayılmacı bir güce karşı politika ve stratejilerle mücadele ederek, o gücün daha fazla yayılmasını engelleme çabasını ifade eder. Soğuk Savaş döneminde ABD’nin Sovyetler Birliği’ne karşı izlediği politika örneğidir. - Balance of Power (Güç Dengesi):
Bu kavram, devletler arasında güç dağılımının dengede tutulması gerektiğini savunur. Bir devletin aşırı güçlenmesinin diğer devletler tarafından dengelemesi gerektiğini öne sürer. - Soft Power (Yumuşak Güç):
Soft power, bir devletin çekicilik, kültür, diplomasi ve eğitim gibi yumuşak güç unsurlarını kullanarak diğer devletler üzerinde etki sağlama yeteneğini ifade eder. - Proxy War (Vekâlet Savaşı):
Proxy war, iki büyük gücün doğrudan çatışmaya girmemesi ancak vekaleten başka ülkelerde mücadele etmeleri durumunu ifade eder. Soğuk Savaş döneminde sıkça görülen bir stratejiydi.
Bu kavramlar, uluslararası ilişkiler ve strateji alanında kullanılan temel terimlerdir. Her biri, devletler arası ilişkileri anlamak ve analiz etmek için önemli birer araçtır.
New START Antlaşması
8 Nisan 2010 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri ile Rusya Federasyonu arasında imzalanan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması (New START) kapsamında, her iki tarafın sahip olduğu ağır stratejik bombardıman uçaklarının sayısı…
Egemenlikçi (Sovereigntist)
Egemenlikçi (Sovereigntist) Kavramı ve Siyasal Anlamı Egemenlikçilik (İng. sovereigntism), bir devletin veya siyasi birimin kendi egemenliğini koruma ve dış müdahaleleri reddetme ilkesine dayanan bir siyasi görüştür. Bu kavram, özellikle küreselleşme,…
Siyasi İstikrarsızlaştırma
Siyasi İstikrarsızlaştırma (Destabilizasyon) Nedir? Tarihsel Süreç ve Türkiye Örneği 1. Siyasi İstikrarsızlaştırma (Destabilizasyon) Nedir? Siyasi istikrarsızlaştırma veya destabilizasyon, bir devletin veya toplumun siyasi, ekonomik ve sosyal düzenini bozarak kaos ortamı…
Tehdit Dengeleme Teorisi
Stephen M. Walt özellikle devletlerin ittifak kurma davranışlarını açıklayan “Tehdit Dengeleme Teorisi” (Balance of Threat Theory) ile tanınır. Bu teori, klasik dengeleme anlayışına özgün bir katkı yapar ve özellikle devletlerin savaş stratejilerindeki…
Savaş, Muharebe, Çatışma Kavramları Arasındaki Fark
Savaş, muharebe ve çatışma, genellikle benzer bağlamlarda kullanılan ancak farklı anlamlar taşıyan kavramlardır. Bu terimler, askeri strateji ve sosyal bilimler gibi alanlarda sıklıkla ele alınır. İşte bu kavramlar arasındaki farklar:…
Zorlama Teorisi
Zorlama Teorisi (Coercion Theory) Thomas C. Schelling – 1960 The Strategy of Conflict ve Arms and Influence Üzerinden Savaşta Tehdit ve Pazarlık 🧭 Genel Kavramın Adı Zorlama Teorisi (İngilizce: Coercion Theory)Bu teori bazen iki alt…
Dekolonizasyon
Dekolonizasyon, kolonilerin bağımsızlıklarını kazandığı veya sömürgecilikten kurtulduğu bir süreci ifade eder. Bu süreç genellikle sömürgeci devletlerin egemenliklerini kaybettikleri ve bağımsız bir ulus haline gelen bölgelerde gerçekleşir. Dekolonizasyon, genellikle 20. yüzyılın…
Ambargo
Uluslararası İlişkilerde Ambargo: Güç Aracı Olarak Ticaret Yaptırımları Ambargo, bir devletin veya bir grup devletin, belirli bir ülkeye veya bölgeye karşı uyguladığı ticaret yasağıdır. Bu yasağı uygulayan devletler, o ülkeye…
Vekalet Savaşları
Uluslararası ilişkilerde “vekalet savaşları” veya diğer adıyla “proxy wars” terimi, iki büyük güç veya blok arasında doğrudan bir çatışma olmaksızın, üçüncü taraflar aracılığıyla gerçekleştirilen askeri çatışmaları ifade eder. Soğuk Savaş…
Ada Zinciri Stratejisi
ABD’nin Ada Zinciri Stratejisi: Soğuk Savaş Mirasından Günümüze Giriş Ada Zinciri Stratejisi (Island Chain Strategy), ABD’nin Soğuk Savaş döneminde ortaya attığı ve Pasifik’te komünist blokun genişlemesini engellemeyi amaçlayan bir çevreleme…
Hinterland
“Hinterland” kelimesi, İngilizce kökenli bir terimdir ve genellikle coğrafya ve siyaset bilimi gibi alanlarda kullanılır. Bu terim, belirli bir bölgenin veya şehrin ana merkezinden uzakta bulunan daha iç bölgelerini ifade…
Demografik Saatli Bomba
Demografik Saatli Bomba Kavramı: Tanımı, Parametreleri ve Küresel Örnekler Demografik Saatli Bomba Nedir? “Demografik saatli bomba” kavramı, bir ülkenin veya bölgenin nüfus yapısındaki belirli değişimlerin gelecekte ekonomik, sosyal ve politik…
Büyük Ortadoğu Projesi (BOP)
Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) Nedir? Büyük Ortadoğu Projesi (BOP), 2000’li yılların başında Amerika Birleşik Devletleri tarafından ortaya atılmış ve Orta Doğu’yu kapsayan geniş bir reform girişimi olarak tanımlanmıştır. Bu proje,…
İki Düzeyli Oyun Teorisi
İki Düzeyli Oyun Teorisi: Robert D. Putnam ve Yaklaşımının Temelleri İki düzeyli oyun teorisi, Robert D. Putnam tarafından 1988 yılında yazılan Diplomacy and Domestic Politics: The Logic of Two-Level Games…
Kolonizasyon
Kolonizasyon, bir ülkenin, bölgenin veya toprak parçasının, genellikle siyasi, ekonomik ve kültürel kontrolünü ele geçirme ve yerleşimci nüfusuyla doldurma sürecidir. Bu terim, tarih boyunca birçok medeniyet ve uluslararası güç tarafından…
Konjonktür
Konjonktür, bir ülkenin ekonomik hayatının yükselme ve alçalma yönünde gösterdiği inişli çıkışlı, dalgalı hareketlerinin bütünüdür. Bu dalgalanmalar, ekonomik faaliyet hacminde, üretimde, tüketimde, yatırımlarda, işsizlikte, fiyatlarda ve gelirlerde kendini gösterir. Konjonktür…
Defakto
“Defakto” terimi Latince kökenli olup, Türkçe’de “fiili olarak” veya “gerçekte” gibi anlamlara gelir. Hukuk, politika, ticaret ve sosyal ilişkiler gibi alanlarda kullanılır. Bu terim, resmi olarak tanınmamış veya yasal olarak…
Nükleer Silahların Sınıflandırılması ve Özellikleri
Atom bombaları, genellikle kullanımlarına, güçlerine ve hedeflerine göre sınıflandırılır. Aşağıda, atom bombalarının başlıca sınıflandırmaları ve özellikleri açıklanmaktadır: Yazıda geçen nükleer silahların büyüklüklerinin mukayesesi açısından Hiroşima ve Nagasaki’ye atılan atom bombalarının…
Kuşak ve Yol Projesi
Çin’in Küresel Güç Olma Hedefinin Temel Taşı: Kuşak ve Yol Projesi Uluslararası ilişkilerde Kuşak ve Yol Projesi, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından 2013 yılında ortaya konulan, Asya, Avrupa ve Afrika’yı birbirine…
Taktik Nükleer Füze
Taktik Nükleer Füze Kavramı Nedir? Taktik nükleer füzeler, nispeten düşük patlayıcı güce sahip olan ve daha çok savaş alanındaki belirli hedefleri vurmak amacıyla kullanılan nükleer silahlardır. Bu tür füzeler, stratejik…
Views: 21