Uluslararası ilişkiler ve strateji kavramları oldukça geniş bir konu yelpazesini kapsar. İşte bazı önemli kavramlar ve kısa açıklamaları:
- Hegemonya:
Hegemonya, bir devletin veya bir ittifakın diğer devletler üzerinde politik, ekonomik veya askeri olarak egemenliğini sürdürme durumunu ifade eder. Hegemon, diğer devletleri etkileme ve kontrol etme gücüne sahiptir. - Hinterland:
Hinterland, bir liman veya sınır şehrinin arkasındaki kara içi bölgeyi ifade eder. Stratejik açıdan, bir ülkenin hinterlandı, ekonomik kaynaklar, savunma potansiyeli ve stratejik öneme sahip alanları içerir. - Realpolitik:
Realpolitik, devletler arası ilişkilerde idealizm yerine gerçekçi ve pragmatik bir yaklaşımı ifade eder. Bu kavram, devletlerin çıkarlarını en üst düzeye çıkarmaya odaklanan politik bir doktrini temsil eder. - Containment (Sınırlama):
Containment, bir devletin veya ittifakın, yayılmacı bir güce karşı politika ve stratejilerle mücadele ederek, o gücün daha fazla yayılmasını engelleme çabasını ifade eder. Soğuk Savaş döneminde ABD’nin Sovyetler Birliği’ne karşı izlediği politika örneğidir. - Balance of Power (Güç Dengesi):
Bu kavram, devletler arasında güç dağılımının dengede tutulması gerektiğini savunur. Bir devletin aşırı güçlenmesinin diğer devletler tarafından dengelemesi gerektiğini öne sürer. - Soft Power (Yumuşak Güç):
Soft power, bir devletin çekicilik, kültür, diplomasi ve eğitim gibi yumuşak güç unsurlarını kullanarak diğer devletler üzerinde etki sağlama yeteneğini ifade eder. - Proxy War (Vekâlet Savaşı):
Proxy war, iki büyük gücün doğrudan çatışmaya girmemesi ancak vekaleten başka ülkelerde mücadele etmeleri durumunu ifade eder. Soğuk Savaş döneminde sıkça görülen bir stratejiydi.
Bu kavramlar, uluslararası ilişkiler ve strateji alanında kullanılan temel terimlerdir. Her biri, devletler arası ilişkileri anlamak ve analiz etmek için önemli birer araçtır.
Uluslararası İlişkilerde Anarşik Ortam Kavramı
Kavramın Ortaya Çıkışı ve Teorik Arka Plan Uluslararası ilişkiler disiplininde “anarşik ortam” (anarchy) kavramı, devletler arası ilişkilerin temel yapısal özelliğini tanımlamak için kullanılır. Bu kavram, merkezi bir otoritenin bulunmaması anlamına gelir; yani devletlerin üzerinde…
Soğuk Savaş
Soğuk Savaş, II. Dünya Savaşı’nın ardından 20. yüzyılın ortalarında başlayıp 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla sona eren, ABD ve Sovyetler Birliği arasında gerçek bir askeri çatışma olmadan yaşanan siyasi, ekonomik ve…
Taktik Nükleer Füze
Taktik Nükleer Füze Kavramı Nedir? Taktik nükleer füzeler, nispeten düşük patlayıcı güce sahip olan ve daha çok savaş alanındaki belirli hedefleri vurmak amacıyla kullanılan nükleer silahlardır. Bu tür füzeler, stratejik…
New START Antlaşması
8 Nisan 2010 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri ile Rusya Federasyonu arasında imzalanan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması (New START) kapsamında, her iki tarafın sahip olduğu ağır stratejik bombardıman uçaklarının sayısı…
Hinterland
“Hinterland,” özellikle coğrafi ve ekonomik bağlamda kullanılan bir terimdir. Bu terim genellikle bir liman, ticaret merkezi veya şehir gibi önemli bir yerleşim yerinin etrafındaki iç kara alanını ifade eder. Hinterland,…
Kültürel Hegemonya
Antonio Gramsci ve Kültürel Hegemonya Kavramı Antonio Gramsci Kimdir? Antonio Gramsci (1891-1937), İtalyan Marksist düşünür, siyaset teorisyeni ve gazetecidir. 20. yüzyılın en önemli sol düşünürlerinden biri olarak kabul edilir. Gramsci,…
Offensive Realism
Offensive Realism: Güç ve Güvensizlik Arasındaki Strateji Uluslararası ilişkiler disiplininde realizm, devlet davranışlarını açıklamada en etkili teorik yaklaşımlardan biridir. Ancak realizmin kendi içinde farklı yorumları bulunur. Bu yaklaşımlardan biri olan Offensive…
Küreselleşme
Küreselleşme (Globalization), son yüzyılda dünya üzerinde büyük değişimlere yol açan bir kavramdır. Bu fenomen, ekonomik, politik, kültürel ve teknolojik açılardan dünya üzerindeki bağlantıları ve etkileşimleri artırmıştır. İşte küreselleşmenin tarihi, uluslararası…
Tehdit Dengeleme Teorisi
Stephen M. Walt özellikle devletlerin ittifak kurma davranışlarını açıklayan “Tehdit Dengeleme Teorisi” (Balance of Threat Theory) ile tanınır. Bu teori, klasik dengeleme anlayışına özgün bir katkı yapar ve özellikle devletlerin savaş stratejilerindeki…
Persona Non Grata
Persona Non Grata: Uluslararası İlişkilerde Kavram ve Tarihi Giriş Uluslararası ilişkilerde sıkça duyulan kavramlardan biri olan “persona non grata” (PNG), diplomatik bağlamda önemli bir yere sahiptir. Bu kavram, bir devletin…
Diplomatik Borçlandırma Politikası
Diplomatik Borçlandırma Politikası (Debt-Trap Diplomacy): Kavramsal Temelleri, Tarihsel Örnekleri ve Çin’in Güncel Stratejisi Diplomatik Borçlandırma Politikası Nedir? Diplomatik borçlandırma politikası (Borç Tuzağı Diplomasisi), bir devletin başka bir devlete verdiği borçları;…
Uzayın Serbest Kullanımı İlkesi
Uzayın Serbest Kullanımı İlkesi (İngilizce adıyla: The Principle of Free Use of Outer Space) Uzayın Serbest Kullanımı İlkesi: Evrensel Ortak Alan Üzerine Hukuki ve Politik Bir Çerçeve Yeryüzündeki denizlerin serbestçe…
Hegemonya
Hegemonya, genellikle siyasi veya ekonomik bir gücün, diğer ülkeler veya toplumlar üzerinde belirgin bir üstünlüğü veya hakimiyeti anlatan bir kavramdır. Bu terim, uluslararası ilişkiler, tarih, siyaset bilimi ve sosyal bilimler…
Periferi
“Periferi,” birçok farklı bağlama göre farklı anlamlar taşıyabilen bir terimdir. Genel olarak, “periferi” terimi, bir şeyin dış kenarları veya çevresini ifade eder. Ancak bu terim, farklı alanlarda farklı anlamlar kazanabilir….
Demografik Saatli Bomba
Demografik Saatli Bomba Kavramı: Tanımı, Parametreleri ve Küresel Örnekler Demografik Saatli Bomba Nedir? “Demografik saatli bomba” kavramı, bir ülkenin veya bölgenin nüfus yapısındaki belirli değişimlerin gelecekte ekonomik, sosyal ve politik…
Ada Zinciri Stratejisi
ABD’nin Ada Zinciri Stratejisi: Soğuk Savaş Mirasından Günümüze Giriş Ada Zinciri Stratejisi (Island Chain Strategy), ABD’nin Soğuk Savaş döneminde ortaya attığı ve Pasifik’te komünist blokun genişlemesini engellemeyi amaçlayan bir çevreleme…
Mavi Vatan
Mavi Vatan, Türkiye’nin Karadeniz, Akdeniz ve Ege’de ilan ettiği deniz yetki alanlarını kapsayan bir doktrindir. Mavi Vatan Doktrini, Türkiye’nin deniz yetki alanlarını korumayı ve geliştirmeyi amaçlayan bir doktrindir. Bu doktrine göre,…
Doktrin
“Doktrin” terimi genel olarak belirli bir konu veya konsept etrafında oluşturulan prensipleri, inançları ve politikaları ifade eder. Bu terim, çeşitli alanlarda kullanılabilir, ancak genellikle askeri, siyasi, dini veya felsefi bağlamlarda…
Vekalet Savaşları
Uluslararası ilişkilerde “vekalet savaşları” veya diğer adıyla “proxy wars” terimi, iki büyük güç veya blok arasında doğrudan bir çatışma olmaksızın, üçüncü taraflar aracılığıyla gerçekleştirilen askeri çatışmaları ifade eder. Soğuk Savaş…
Sınırlama
Cohtainment (sınırlama) kavramı, genellikle uluslararası ilişkiler ve strateji alanında kullanılan bir terimdir. Bu kavram, bir devletin veya bir ittifakın, belirli bir gücü, genellikle rakip olarak görülen bir ülkeyi veya ideolojiyi,…
Views: 21
