Hurafe

“Hurafe,” genellikle gerçek olmayan veya kanıtlanmamış inançlara dayalı hurafe inançlarını ifade eden bir Türkçe terimdir. Bu tür inançlar genellikle efsaneler, mitler, doğaüstü varlıklar veya olaylar etrafında döner. Hurafeler genellikle bilimsel gerçeklere dayanmaz ve toplumda kuşaktan kuşağa aktarılan geleneksel inançlar olarak bilinir.

Hurafeler, bilimsel açıklamaların veya mantıklı düşüncenin yerini tutmayan, genellikle dogmatik veya dinsel inançlara dayalı hikayeler veya fikirlerdir. Bu tür inançlar genellikle bir toplumun kültürel geçmişinden kaynaklanır ve insanların bilgisizlik, korkular veya belirsizlikle başa çıkmak için oluşturduğu açıklamalardır.

Örneğin, şans getireceğine inanılan nesneler taşımak, belli bir tarihde belirli bir ritüeli gerçekleştirmek veya doğaüstü varlıkların insan hayatını etkileyebileceğine dair inançlar, hurafeye örnek olarak verilebilir.

Hurafeler, genellikle bilimsel bilgi ve rasyonel düşünce ile çelişir ve modern toplumda genellikle eğlence veya folklorik değer taşıyan unsurlar olarak kabul edilir. Ancak, bazı durumlarda hurafeler hala bazı toplumlarda ciddi şekilde kabul görebilir ve insanların yaşamlarını etkileyebilir. Bilimsel eğitim ve bilinçlendirme, hurafelerin azalmasına ve bilgiye dayalı düşünceye olan geçişin desteklenmesine katkıda bulunabilir.

Çeşitli Toplumlarda Hurafe Örnekleri

Dünya genelinde farklı kültürlerde var olan birçok hurafe örneği bulunmaktadır. Bu hurafeler, genellikle toplumların inançları, kültürel geçmişi ve yerel efsaneleriyle ilgilidir. İşte farklı toplumlardan hurafe örneklerinden bazıları:

1. Kara Kedi Hurafesi:
   Birçok kültürde kara kediler, şanssızlık getirdiğine inanılan hayvanlar olarak kabul edilir.
2. Aynanın Kırılması Hurafesi:
   Birçok toplumda aynanın kırılması, yedi yıl boyunca şanssızlık getireceğine dair bir inançtır.
3. Kuzey Amerika Kızılderilileri Hurafesi:
   Bazı Kızılderili kabilelerinde dolunay sırasında dışarıda olmanın kötü ruhları çağırdığına inanılır.
4. Buda’nın Burun Deliği Hurafesi:
   Tayland’da Buda heykellerinin burun deliklerine su damlatmanın iyi şans getireceğine inanılır.
5. Nazardan Korunma Hurafesi:
   Türkiye ve diğer birçok ülkede nazardan (kötü göz) korunmak için boncuklu bilezikler veya nazar boncuğu kullanılır.
6. Gökyüzü Gözlemi Hurafesi:
   Bazı kültürlerde güneş ve ay tutulmaları, toplumun üyeleri üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği düşünülerek endişeyle karşılanır.
7. 13 Sayısı Hurafesi:
   Batı kültürlerinde 13 sayısı şanssızlık olarak kabul edilir. Bu nedenle bazı binalarda veya uçuşlarda 13. kat veya 13. koltuk numarası atlanır.
8. Şanslı Talih Kuşu Hurafesi:
   Japonya’da öküz kuşları, şans ve başarı getirdiğine inanılan kuşlar olarak kabul edilir.
9. Kırmızı Külot Hurafesi:
   İtalya’da kırmızı külot giymenin şans getirdiğine inanılır, özellikle de sınavlarda başarı elde etmek için.
10. Ayakkabı Ters Dönmesi Hurafesi:
    Rusya’da ayakkabıların ters dönmesinin şanssızlık getireceğine inanılır.
11. Merdiven Altından Geçmeme Hurafesi:
    Bazı toplumlarda merdiven altından geçmenin uğursuzluk getireceği inancı vardır.

Bu örnekler, dünya genelinde farklı kültürlerde mevcut olan bazı hurafelerden sadece birkaçıdır. Bu inançlar, toplumların tarihinden, coğrafi bölgelerinden ve geleneklerinden kaynaklanır.

Yukarda anlattıklarım kökleri modern çağ öncesi zamanlara ulaşan hurafelere örneklerdendi. Günümüzde modern çağa ait olan hurafelerde mevcuttur. Hiç bir bilimsel geçerliliği olmadığı halde doğruluğuna inanılan günümüz modern çağ hurafelerine örnekleri aşağıda bulabilirsiniz.

12. Burç Hurafesi:
Burçlara inanmak 3000 sene öncesinin bir Babil inanışıdır. Takımyıldızlar, gezegenler gibi gök cisimlerinin insanın doğumundaki pozisyonlarının insan karakteri üzerinde olduğu varsayılan bir hurafeler sistemidir. Hiç bir bilimsel değerlendirme binlerce yıldır Burçların insan üzerinde etkili olduğunu gösterir tespit edilememiştir

13. Astroloji Hurafesi:
Yine gök cisimlerinin günümüz ve gelecek olaylarda etkileri olduğuna inanan bir hurafeler sistemidir. Astrolojinin tespit edilen hiç bir doğruluk payının olmadığı bir gerçektir.

14. Taşlardaki Enerji Hurafesi:
Taşlarda enerji olduğu hurafesi nsanların doğal çevrelerindeki nesnelerin doğaüstü güçlere sahip olduğuna dair bir yanılsamayı ifade eder. Taşlar, minerallerin doğal özelliklerinden dolayı dikkat çekerler ve bazı insanlar bu özellikleri mistik veya doğaüstü güçlerle ilişkilendirmişlerdir.

Ancak, bilimsel perspektiften bakıldığında, taşlardaki enerji iddiası doğrulanmamış bir hurafedir. Taşlar doğada bulunan minerallerden oluşurlar ve belirli bir enerji taşımazlar. Onların bileşimleri kimyasal ve fiziksel özelliklere dayanır. Bu özellikler doğru bir şekilde incelendiğinde, taşlarla ilişkilendirilen doğaüstü güçler veya enerjiler bulunmamaktadır.

15. Cinsiyet Tartışmaları Hurafesi:
Erkek ve dişi olmak üzere iki cinsiyet vardır. Bunu dışındaki cinsiyet tanımları ise sadece bir yanılsama ve hurafeden ibarettir. Homoseksüel olan birinin cinsiyeti değişmez. Bu durum sadece onun homoseksüel olduğunu bizlere gösterir.

16. Scientology Hurafesi:
1950’lerde Amerikalı yazar ve filozof L. Ron Hubbard tarafından kurulan ve ticari bir bir inanç sistemi haline dönüşen bu hareketin hiç bir bilimsel dayanağı yoktur.

17. Düz Dünya Hurafesi:
Dünyanın düz olduğuna inanan hala çok geniş bir kitle bulunmaktadır. Fakat dünyanın düz olduğunu ispat eden bir delil yoktur. Ayrıca düz dünya teorisi gök cisimlerinin hareketlerinin nasıl gerçekleştiğini tarif edememektedir.

18. Bilimin Her Şeyi Açıkladığı Hurafesi:
Bazı çevreler bilimin her şeyi açıkladığını sanarak bilime sanki bir din seviyesinde inanmaktadır. Halbuki bilimin açıklayamadığı birçok konu hala mevcuttur. Örneğin;

1. Karanlık Madde ve Enerji: Gözlemlenen evrende var olan madde ve enerji miktarı, gözlenen etkilerle uyumsuzdur. Bilim insanları, bu farklılık için karanlık madde ve enerji terimlerini kullanır. Ancak, bu maddelerin doğası ve varlığı hala tam olarak anlaşılamamıştır.
2. Beyin ve Bilinç: Beyin, karmaşık bir yapıya sahiptir ve nasıl çalıştığı konusunda hala birçok bilinmeyen bulunmaktadır. Özellikle bilinç, duygular, düşünceler ve benlik gibi konular, bilim dünyasının en büyük zorluklarından biridir.
3. Karanlık Madde ve Karanlık Enerji: Evrende bulunan maddenin sadece küçük bir kısmını oluşturduğu düşünülüyor. Kalan büyük bir kısmın karanlık madde ve karanlık enerji olduğu düşünülüyor. Bunlar, evrenin genişlemesini ve galaksilerin dönmesini açıklamak için gereklidir. Ancak, bu maddelerin doğası hala belirsizdir.
4. Hayatın Kökeni: Yaşamın nasıl başladığı, hücrelerin nasıl oluştuğu ve evrimin ilk adımları gibi konular, bilim dünyasının önemli sorularından biridir. Bu konudaki araştırmalar hala devam etmektedir.
5. Quantum Durumu ve Kopenhag Yorumu: Kuantum mekaniği, parçacıkların hem dalga hem de parçacık özelliklerine sahip olduğunu söyler. Ancak, bu durumun doğası ve gerçekliği hala anlaşılamamıştır. Kopenhag Yorumu gibi farklı yorumlar, bu konudaki belirsizlikleri açıklamaya çalışır, ancak hala tam bir açıklama yoktur.
6. Uçakların Uçuşu: Uçakların nasıl uçtuğu, havanın üstünde nasıl planör gibi süzülebildikleri, aerodinamik kuvvetler ve motor gücü ile açıklanabilir. Ancak, hala tam olarak anlaşılamayan bazı aerodinamik olgular bulunmaktadır. Özellikle de çok düşük hızlarda ve sınırlı alanlarda yapılan manevralar, bilim dünyası için hala bir gizem oluşturur.
7. Gemilerin Yüzme Prensibi: Gemilerin nasıl yüzdüğü, suyun kaldırma kuvveti (archimedes prensibi) ile açıklanır. Ancak, su üzerindeki büyük yapıların nasıl dengelediği ve nasıl stabil kaldığı konusu hala detaylı bir şekilde açıklanmış değil. Özellikle de denizdeki büyük yapıların dalgalı denizde nasıl dengede kalabildiği konusu, mühendislerin ve bilim insanlarının ilgisini çeken bir konudur.
8. Kara Delikler ve Işığın Hareketi: Kara delikler, uzayda var olan ve çekim gücü o kadar büyük olan nesnelerdir ki, ışık bile onlardan kaçamaz. Işığın bu şekilde davranışı, kuantum fiziği ve genel görelilik teorisi ile açıklanabilir. Ancak, kara deliklerin içindeki süreçler ve ışığın bu kadar güçlü bir çekim kuvvetine karşı nasıl davrandığı hala tam olarak anlaşılamamıştır. Bu konu, astrofizikçilerin derinlemesine araştırdığı bir alan olarak bilinir.
9. İnsan Hafızası ve Öğrenme:
   İnsan hafızası ve öğrenme süreci, bilimin hala tam olarak açıklayamadığı karmaşık bir alanı temsil eder. Beynin bu karmaşık işlevlerini nasıl gerçekleştirdiği ve insanın deneyimleri aracılığıyla nasıl öğrendiği, bilim dünyasının en büyük zorluklarından biridir. Hafıza, bilgilerin depolandığı, korunduğu ve geri çağrıldığı bir süreçtir. Ancak, bu sürecin nöral düzeydeki kesin mekanizmaları hala belirsizdir. Bilim insanları, sinir hücreleri arasındaki bağlantıları, sinaptik plastisiteyi ve moleküler düzeydeki değişiklikleri inceleyerek hafızanın temellerini anlamaya çalışırlar, ancak tam bir açıklama henüz bulunmamıştır.
   Öğrenme süreci de benzer şekilde gizemini korur. Deneyimler sonucu elde edilen bilgilerin nasıl işlendiği, anlamlandırıldığı ve daha sonra nasıl kullanıldığı hala tam olarak anlaşılamamıştır. Beynin öğrenmeye yanıt veren bölgeleri ve kimyasal süreçler, bilim insanlarının ilgili olduğu alanlardır. Bununla birlikte, bilinçaltı süreçler, öğrenme hızı, öğrenme tarzları gibi konular hala derinlemesine anlaşılamamış ve üzerinde çalışılmaya devam edilen alanlardır.

19. Politik Doğruculuk Hurafesi:
Politik doğruculuk; toplumda çeşitlilik gösteren dil, din, kültür ve cinsiyet gibi farklılıklara saygı göstermeyi amaçlayan bir yaklaşımı ifade eder. Bu anlamda, özenle seçilmiş ifadeler, düşünceler ve davranışlarla, diğer insanları incitmemek ve onların duygularını korumak hedeflenir. Fakat bu durum günümüzde konunun amacından saptığını ve politik doğrucu hareket etmenin artık insanın sosyal hayatını olumsuz etkilediğini farketseler de bir tabu haline geldiğinden bu hurafeden vazgeçemeye başladılar.
Texas A&M Üniversitesi ve Florida Üniversitesi’nde görev alan, araştırmanın yazarları Joel Koopman ve Klodiana Lanaj‘ın gerçekleştirdikleri bir anket sonucunda ortak açıkladıkları sonuç analizinde
Hem çalışanlar hem de yöneticiler için önemli olan, politik olarak doğru olmanın bedelsiz olmadığı. Aksine yorucu olabilir ve bunun sonucunda çalışanlar özellikle geceleri yorgun ve daha tartışmacı davranabilir.
ifadelerini kullandılar.

20. Evrim Teorisi Hurafesi:
Mikroskop gibi hiç bir bilimsel ekipmanın olmadığı bir dönemde 1858 yılında ortaya attığı Evrim Teorisinin hiç bir bilimsel geçerliliği olmadığı ortaya çıktı. 2023 tarihi itibari ile 165 senedir bu teoriye ait bilimsel bir destek bulunmadığı gibi sadece insanın değil, hayvanların, bitkilerin sözde nasıl evrimleştikleri de açıklanamamaktadır.

Sonuç

Hurafelere inanmak, bilimden ve gerçeklikten uzaklaşmamıza neden olan bir saplantıdır. Toplum olarak, bilimsel düşünceyi ve eleştirel bakış açısını teşvik ederek, hurafelerin yayılmasını engelleyebiliriz. Eğitim ve bilinçlenme, hurafelerle mücadelede en etkili araçlardır. Bilgiye dayalı bir toplumda yaşamak, hurafelere karşı direncimizi artırmanın anahtarıdır. Bilim ve mantıkla aydınlanmış bir zihinle, gerçekliği daha derinlemesine anlama ve toplumu daha bilinçli bir şekilde yönlendirme şansına sahibiz.

Hurafelere olan inançları sorgulamak ve bilimsel düşünceye dayalı gerçeklere odaklanmak, bireysel ve toplumsal düzeyde daha sağlam bir temel oluşturacaktır. Unutmayalım ki, doğru bilgiyle donanmış bir zihin, daha aydınlanmış bir geleceğe doğru atılmış önemli bir adımdır.

© 2023, Bedri Yılmaz.

BedriYilmaz.com by Bedri Yılmaz is licensed under Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International