I. Ele Alınan Konunun Özeti

Bu inceleme, Donald Trump’a atfedilen dini veya ilahi olarak atanmış kişilikle ilgili çeşitli kamuoyu beyanlarını ve tasvirlerini kapsamlı bir şekilde detaylandırmaktadır. Evanjelik ve Hristiyan liderlerden, Trump’ın kendi açıklamalarından, İsrailli yetkililerin ve dini figürlerin yorumlarından ve önemli sosyal medya temsillerinden gelen bildirimleri incelemektedir. Analiz, hem Trump hem de destekçileri tarafından yayılan, onun siyasi kariyerini ilahi irade tarafından yönlendirilen bir misyon olarak çerçeveleyen, genellikle İncil’deki figürlere paralellikler çizen ve kurtuluş ile kozmik mücadele temalarını içeren tutarlı bir anlatıyı ortaya koymaktadır. Bu anlatılar, belirli dini demografiler arasında desteği sağlamlaştırmaya ve siyasi eylemlerini ruhani bir mercekle meşrulaştırmaya hizmet ederek, siyasi ve dini kimliğin benzersiz bir birleşimine katkıda bulunmaktadır.

II. Giriş

Din, Amerikan siyasi söyleminde tarihsel olarak önemli bir rol oynamış, seçmen davranışlarını, politika tartışmalarını ve liderlerin kamuoyu algısını etkilemiştir. Son yıllarda, özellikle Hristiyan Evanjelik hareketinin siyasi bir güç olarak yükselişiyle birlikte, inanç ve siyasetin iç içe geçmesi giderek daha belirgin hale gelmiştir. Bu inceleme, geleneksel dini terimlerle genellikle alışılmadık olarak algılanan bir figür olan Donald Trump’ın, siyasi rolüne ilahi bir anlam yükleyen anlatıların konusu ve savunucusu haline nasıl geldiğini derinlemesine incelemektedir.

Bu incelemenin temel amacı, Donald Trump’ın dini bir figür olarak veya başkanlığı için ilahi olarak seçilmiş biri olarak tasvir edildiği belirli durumları titizlikle belgelemek ve analiz etmektir. Bu, doğrudan beyanları, ima edilen anlamları ve görsel temsilleri incelemeyi içermektedir. İnceleme, önde gelen Evanjelik papazlar ve siyasi müttefiklerden Trump’ın kendi kamuoyu açıklamalarına ve sosyal medya faaliyetlerine kadar çeşitli kaynakları ele alacaktır. Ayrıca, kullanıcının sorgusunda vurgulanan “Mesih” karşılaştırmaları, Papa kıyafeti ve “gökten gelen ses” yorumları gibi belirli örneklere de değinecektir.

III. Evanjelik ve Hristiyan Liderlerden Gelen İddialar

Bu bölüm, çeşitli Evanjelik ve Hristiyan liderlerin Donald Trump’ın siyasi rolünü nasıl dini bir mercekle çerçevelediğini, onu genellikle İncil’deki figürlere benzeterek veya ilahi atamasını iddia ederek incelemektedir.

A. İncil’deki Figürlerle Karşılaştırmalar

Evanjelik ve Hristiyan liderler, Donald Trump’ı İncil’deki figürlerle karşılaştırarak, onun liderliğini ilahi bir amaca hizmet eden bir araç olarak sunmuşlardır. Bu karşılaştırmalar, Trump’ın geleneksel dini erdemlerden sapmalarını uzlaştırmak için bir çerçeve sunmaktadır. Örneğin, muhafazakar Evanjelik vaiz Lance Wallnau, Trump’ı Pers Kralı Koreş’e benzetmiştir. Wallnau, çevrimiçi yayınlanan bir videoda, “Rab, meshettiğim Koreş’e şöyle diyor… Donald Trump’ın üzerinde bir mesihlik var. Tanrı’nın eli onun üzerinde” demiştir. Wallnau, bu benzetmeyi “Koreş Yahudi bile değildi, Pers’ti” diyerek haklı çıkarmış, bu da ilahi lütfun, kişisel dindarlığı veya dini geçmişi ne olursa olsun, Tanrı’nın amacına hizmet eden alışılmadık liderlere uzanabileceğini ima etmektedir.¹ Bu anlatı, Koreş’in Babil esaretinden Yahudileri serbest bırakarak ve anavatanlarına dönmelerine izin vererek Tanrı tarafından kullanıldığı İncil’deki tasvirinden güç almaktadır. Bu teolojik çerçeve, muhafazakar yargıçlar atama veya İsrail’i destekleme gibi belirli dini hedeflerle uyumlu eylemleri olan bir lideri desteklemeyi mümkün kılmaktadır.¹ Wallnau’nun bu karşılaştırması, Evanjelik destekçilerin Trump’ın geleneksel olarak dindar olmayan davranışlarını, onun Tanrı’nın iradesini yerine getiren bir araç olduğu inancıyla bağdaştırmasına olanak tanımaktadır. Bu, liderlikte kişisel karakterden ziyade sonuçlara öncelik veren bir değişimi göstermektedir.

Benzer şekilde, Mesihçi Yahudi lider Haham Jonathan Cahn, Trump’ı MÖ 9. yüzyıl İsrail kralı Yehu’ya benzetmiştir. Cahn, Ulusal İnanç Danışma Kurulu toplantısında yaptığı ateşli bir konuşmada, “Başkan Trump, Tanrı’nın bir borazanı, Tanrı’nın elinde bir Rab’bin aracı olmak için dünyaya geldiniz” demiştir. Cahn devam ederek, “Tanrı sizi şablona göre yürümeniz için çağırdı. Sizi savaşçı kral Yehu’nun şablonuna göre çağırdı. Yehu’yu ulusunu yeniden büyük yapması için çağırdı” ifadelerini kullanmıştır.¹ Yehu, putperestliği ortadan kaldırmak ve İsrail’i restore etmek için yaptığı şiddetli darbe ve gayretli eylemleriyle tanınmıştır. Bu karşılaştırma, Trump’ın siyasete yönelik agresif, yıkıcı yaklaşımının ilahi olarak onaylandığını ve ulusu “yeniden büyük yapmak” için gerekli olduğunu ima etmekte, algılanan toplumsal kötülüklere karşı ruhani bir savaş anlatısıyla uyum sağlamaktadır.² Bu teolojik çerçeve, Trump’ın algılanan kusurlarının, onun ilahi görevi için önemsiz olduğunu düşündürmektedir. Bu durum, siyasi muhalefetin sadece siyasi bir karşıtlık değil, aynı zamanda ilahi iradeye karşı bir duruş olarak görülebileceği bir ortam yaratmaktadır.

B. “Tanrı Trump’ı Yarattı” Anlatısı

“Tanrı Trump’ı Yarattı” başlıklı bir video, Donald Trump’ı Mesih benzeri bir figür olarak tasvir eden ve Trump’ı destekleyen video yaratıcıları grubu olan “Dilley Meme Ekibi” tarafından oluşturulmuştur. Trump tarafından 15 Ocak 2024’te Truth Social platformunda paylaşılan ve bazı kampanya etkinliklerinde gösterilen video, anlatıcının şu sözleriyle başlamaktadır: “Ve 14 Haziran 1946’da Tanrı, planladığı Cennet’e baktı ve ‘Bir bakıcıya ihtiyacım var’ dedi, böylece Tanrı bize Trump’ı verdi.” Video, Trump’ın ilahi olarak atanmış çalışma ahlakını ve cesaretini tanımlayan ifadelerle devam etmektedir: “Tanrı dedi ki, şafaktan önce kalkmaya, bu ülkeyi düzeltmeye, bütün gün çalışmaya, Marksistlerle savaşmaya, akşam yemeği yemeye, sonra Oval Ofis’e gitmeye ve gece yarısından sonra bir devlet toplantısında kalmaya istekli birine ihtiyacım var… böylece Tanrı Trump’ı yarattı.” Ayrıca Trump’ı “sürüye bakan bir adam. İnsanlığa asla terk etmeyecek ve bırakmayacak bir çoban” olarak tasvir etmektedir.³ Bu video, Trump’ın doğuşunu ve kariyerini Amerika’yı kurtarmak için ilahi bir planın parçası olarak çerçeveleyen ilahi atama anlatısının doğrudan ve açık bir ifadesidir. Kampanya etkinliklerinde kullanılması, bu algıyı kendi tabanı arasında pekiştirmek için kasıtlı bir stratejiyi işaret etmektedir.

Kamuoyu Din Araştırmaları Enstitüsü (PRRI) başkanı Robert P. Jones, bu videonun, beyaz Evanjelik Protestanların Trump’a güçlü desteğini haklı çıkarmak için uzun süredir devam eden bir çekicilikle nasıl uyumlu olduğunu açıklamaktadır. Jones, doğrudan İsa ile bir karşılaştırmadan ziyade, Koreş (Yahudileri serbest bırakan dindar olmayan bir kral) ile yapılan karşılaştırmanın daha yaygın olduğunu belirtmektedir. Bu karşılaştırmada Trump, “güçlü, otoriter bir kurtarıcı” olarak tasvir edilmekte, “hatta yasanın üzerinde” görülmekte ve muhafazakar beyaz Hristiyanları algılanan “zalimlerinden” kurtarmaya benzersiz bir şekilde muktedir olarak sunulmaktadır.³ Jones ayrıca, beyaz Evanjeliklerin bir adayın kişisel ahlakına yönelik tutumlarında önemli bir değişime dikkat çekmektedir; 2011’de beyaz Evanjeliklerin sadece %30’u bir siyasi adayın kişisel yaşamında ahlaksız bir eylemde bulunsa bile kamu görevlerini etik olarak yerine getirebileceğine inanırken, 2016’da bu oran %72’ye yükselmiştir.³ Bu değişim, Trump’a verilen desteğin, karakterden ziyade, belirli siyasi ve dini hedeflere ulaşma kapasitesine odaklandığını göstermektedir. Bu, siyasi sadakatin dini inançla iç içe geçtiği güçlü bir geri besleme döngüsü yaratmaktadır. Trump’a karşı muhalefet, sadece siyasi bir karşıtlık değil, aynı zamanda Tanrı’nın iradesine karşı bir duruş olarak görülebilmekte, bu da uzlaşmayı ve muhalefeti daha zor hale getirmektedir. Bu olay, Amerikan siyasetinin artan kutuplaşmasına katkıda bulunmakta ve siyasi kimliğin seçmenlerin önemli bir kesimi için sadece ideolojik değil, aynı zamanda derinden ruhani olduğunu ortaya koymaktadır.

C. İlahi Seçim Beyanları

Donald Trump’ın uzun süredir ruhani danışmanı ve Beyaz Saray İnanç Ofisi’nin lideri Paula White-Cain, Trump’ın “ulusu yönetmek için ilahi olarak seçildiğini” ve “şeytani güçlere karşı devam eden bir savaşta” olduğunu sürekli olarak iddia etmiştir.⁵ Onun söylemi, 2020 seçimleri sırasında yoğunlaşmış, “meleksel takviyeler” çağrısında bulunmuş ve Trump’a karşı oy kullanan Hristiyanların “Tanrı’ya hesap vermek zorunda kalacakları” konusunda uyarıda bulunmuştur.⁵ White-Cain ayrıca, 6 Ocak’ta Ellipse’de açılış duasını yapmış, seçimin “iyi ve kötü arasındaki kozmik bir savaş” olduğu anlatısını pekiştirmiştir.⁵ White-Cain, Trump’ın başkanlık için aday olma kararı hakkında kendisine “Tanrı ne diyor?” diye sorduğunu ve kendisinin de “Efendim… bir gün başkan olacaksınız” diye yanıtladığını hatırlamıştır.⁸

White-Cain’in etkisi önemlidir, çünkü Trump’ı Pentekostalistlere ve Karizmatiklere sevdirmesine yardımcı olmuştur; bu gruplar, onun erken desteğinin önemli bir gücünü oluşturmuştur.⁵ Zenginlik ve başarıyı ilahi lütufla eşdeğer tutan refah müjdesi teolojisi, Trump’ın kendi dünya görüşüyle uyum sağlamaktadır.⁵ Bu çerçeveleme, siyasi muhalefeti ruhani bir çatışmaya yükseltmekte, destekçiler arasında ilahi bir görev duygusu yaratmaktadır. Bu, siyasi tartışmaları kutsal savaşlara dönüştürerek, uzlaşmayı ve muhalefeti daha zor hale getiren bir olgudur. Bu fenomen, Amerikan siyasetinin artan kutuplaşmasına katkıda bulunmakta ve siyasi kimliğin seçmenlerin önemli bir kesimi için sadece ideolojik değil, aynı zamanda derinden ruhani olduğunu ortaya koymaktadır.

Aşağıdaki tablo, Donald Trump’ın dini ve ilahi kişiliğine ilişkin anahtar beyanları özetlemektedir:

IV. Donald Trump’ın Kendi İlahi Amaç Beyanları

Bu bölüm, Donald Trump’ın kendisinin, eylemlerinin arkasındaki ilahi bir amacı veya dini bir amacı kamuoyu önünde nasıl dile getirdiğini veya desteklediğini incelemektedir.

A. Suikast Girişimi Sonrası Beyanlar

Donald Trump, 13 Temmuz 2024’te Butler, Pennsylvania’da kendisine yönelik bir suikast girişiminden kurtulduktan sonra, hayatta kalmasını açıkça ilahi müdahaleye ve “Amerika’yı yeniden büyük yapma” misyonuna bağlamıştır. 19 Temmuz 2024’teki Cumhuriyetçi Ulusal Kongre’de delegelere hitap ederken, onların karşısında “sadece yüce Tanrı’nın lütfuyla” durduğunu ve olay anlarında “Tanrı yanımda olduğu için kendimi çok güvende hissettiğini” belirtmiştir.⁹ Bu tür açıklamalar, kişisel bir olayı ulusal, dini açıdan önemli bir ana dönüştürmekte ve onun siyasi gündemi için daha yüksek bir amaç olduğunu düşündürmektedir. Bu anlatı, kendisini ilahi olarak korunmuş ve seçilmiş bir lider olarak konumlandırmakta, böylece mevcut dini tabanının inancını derinleştirmekte ve bu tür ilahi bir bağlantıya sahip olduğu algılanan bir liderden etkilenebilecek kişileri çekmeye çalışmaktadır. Bu durum, siyasi zorlukları ve kişisel riskleri daha büyük, ruhani bir mücadelenin kanıtı olarak sunmakta, siyasi projesini daha anlamlı ve acil hale getirmektedir.

20 Ocak 2025’teki açılış konuşmasında Trump, “Amerika’yı yeniden büyük yapmak için Tanrı tarafından kurtarıldım” diyerek, ilahi lütfu kendi imza kampanya sloganıyla doğrudan ilişkilendirmiştir. Bu ifadeyi 4 Mart’taki Kongre konuşmasında da aynen tekrarlamıştır.⁹ Ayrıca, “Birçok kişi bana Tanrı’nın hayatımı bir nedenle kurtardığını ve bu nedenin ülkemizi kurtarmak ve Amerika’yı yeniden büyüklüğüne kavuşturmak olduğunu söyledi” şeklinde bir iddiada bulunmuştur.⁹ Bu beyanlar, özellikle ölümden dönme deneyiminden sonra, ilahi olarak korunmuş ve seçilmiş bir lider anlatısını pekiştirmeye hizmet etmektedir.

B. “Bakıcı” veya “Çoban” Olarak Kendini Tanımlama

Trump’ın kendisini ilahi olarak atanmış bir lider olarak konumlandırma çabaları, sadece kişisel beyanlarıyla sınırlı kalmamış, aynı zamanda “Tanrı Trump’ı Yarattı” videosunu Truth Social platformunda paylaşarak da kendini “bakıcı” veya “çoban” olarak tasvir eden bir anlatıyı onaylamıştır. Bu video, onu Amerikalıların “bakıcısı” olarak açıkça tasvir etmekte, Tanrı tarafından “bu ülkeyi düzeltmek,” “Marksistlerle savaşmak” ve “insanlığın asla terk etmeyecek ve bırakmayacak bir çobanı” olarak seçildiğini iddia etmektedir.⁴ Bu videoyu paylaşarak, Trump, ilahi olarak atanmış, ulusal zorlukları ele almak için ilahi güç tarafından benzersiz bir şekilde donatılmış, vazgeçilmez bir figür olarak kendini algılamasını zımnen onaylamaktadır.

Bu retorik, tipik siyasi inanç çağrılarının ötesine geçmektedir. Trump’ı, liderliği etrafında bir istisna ve kaçınılmazlık duygusu yaratarak, ilahi güç tarafından ulusal zorlukları aşmak için benzersiz bir şekilde donatılmış vazgeçilmez bir figür olarak konumlandırmaktadır. Bu durum, liderin halkın (ve bu durumda Tanrı’nın) iradesiyle benzersiz bir bağlantı kurduğunu iddia ettiği popülist, otoriter bir çekiciliğe katkıda bulunmaktadır. Bu bağlantı, geleneksel demokratik süreçleri veya denge ve denetleme mekanizmalarını atlatmaktadır. Bunun ima ettiği şey, ona karşı muhalefetin sadece siyasi değil, aynı zamanda ilahi iradeye karşı bir hakaret olabileceğidir. Bu tür dini retorik, siyasi kutuplaşmayı artırabilir ve takipçilerin sadakatlerini dini bir görev olarak görmelerine yol açabilir.

Aşağıdaki tablo, Donald Trump’ın kendi ilahi amaç beyanlarını özetlemektedir:

V. İsrailli Yetkililer ve Dini Figürlerden Gelen Beyanlar

Bu bölüm, Donald Trump’ın ilahi rolüne veya amacına inançlarını kamuoyu önünde ifade eden İsrail ile ilişkili kişilerin beyanlarını detaylandırmaktadır.

A. ABD Büyükelçisi Mike Huckabee’nin “Gökten Gelen Ses” Yorumları

Donald Trump döneminde ABD’nin İsrail Büyükelçisi olarak görev yapan Mike Huckabee ¹¹, Donald Trump’a özel bir metin mesajı göndermiş ve Trump bu mesajı daha sonra sosyal medyada yayınlamıştır. Bu mesajda Huckabee, “Tanrı sizi Butler, PA’da bir yüzyılın, belki de tarihin en önemli başkanı olmanız için esirgedi” demiştir. Ayrıca, “Bu anı siz aramadınız. Bu an sizi aradı!” ifadeleriyle Trump’ın rolünün ilahi bir zorunluluk olduğunu vurgulamıştır. Huckabee, Trump’a bir sonraki kararlarını verirken “sadece” Tanrı’yı dinlemesini tavsiye etmiş ve “Cennetten bir ses duyacağınıza inanıyorum ve bu ses benimkinden veya BAŞKA BİRİNİN sesinden çok daha önemli” demiştir.¹¹

Bu mesaj, İsrail-İran arasındaki tırmanan saldırılar sırasında gönderilmiştir ve Huckabee, durumu Başkan Truman’ın 1945’te nükleer bomba atma kararıyla karşılaştırmıştır.¹³ Eski bir Baptist papazı ve Hristiyan Siyonist olan Huckabee ¹², Trump’ın rolünü, özellikle Orta Doğu çatışmasıyla ilgili olarak, ilahi olarak atanmış, yüksek riskli bir misyon için açıkça çerçevelemektedir. Trump’ın bu özel metni kamuoyuyla paylaşması, içeriğini onayladığını göstermektedir.¹³

Huckabee’nin (ve Friedman’ın) beyanları ile İsrail’deki Dini Siyonist hahamların yorumları, ilahi görevin karşılıklı olarak doğrulanmasının bir kalıbını oluşturmaktadır. Trump, bu inançları taşıyan kişileri (örneğin, hem Hristiyan Siyonist hem de İsrail yanlısı olan Huckabee ve Friedman) atamaktadır. Bu atananlar daha sonra Trump için ilahi bir görevi kamuoyu önünde dile getirmekte, bunu genellikle onun İsrail ile ilgili politikalarıyla ilişkilendirmektedirler. Bu durum, güçlü bir geri besleme döngüsü yaratmaktadır: Trump’ın politikaları (örneğin, ABD büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması ²²), belirli dini gruplar tarafından ilahi kehanetin bir yerine getirilmesi olarak görülmekte, bu gruplar da onu ilahi olarak seçilmiş ilan etmekte, bu da Trump’ın kendi ilahi amaç anlatısını pekiştirmekte ve bu gruplar arasındaki desteğini güçlendirmektedir. Bu dinamik, diplomatik roller ile dini savunuculuk arasındaki sınırları bulanıklaştırmakta ve dış politika kararlarının sadece jeopolitik düşüncelerden ziyade teolojik bir mercekle etkilenebileceğini düşündürmektedir. Ayrıca, Trump yönetimi sırasında Hristiyan Siyonizminin ABD’nin İsrail’e yönelik dış politikasını şekillendirmedeki önemli rolünü de vurgulamaktadır.

B. ABD Büyükelçisi David Friedman’ın “Cennetten Gönderilmiş” Açıklamaları

Trump’ın ilk döneminde ABD’nin İsrail Büyükelçisi olarak görev yapan David Friedman ²⁴, “Tanrı’nın Trump’ı Beyaz Saray’a yerleştirdiğine” olan inancını dile getirmiştir. Christian Broadcast Network tarafından Trump’ın “sizin için cennetten gönderilmiş” olup olmadığı sorulduğunda Friedman, “Tanrı dünyayı yönetir ve bu başkana da uygulanır” yanıtını vermiştir. “Tanrı’nın insanları belirli zamanlarda belirli yerlere koyduğuna her zaman inanıyorum” diye teyit etmiş ve Trump’ın “bunun A örneği” olup olmadığı sorulduğunda, “Kesinlikle öyle” demiştir.²⁶

Friedman ayrıca anı kitabı “Sledgehammer”da, ABD’nin en üst düzey diplomatik görevlerinden birine beklenmedik yükselişinin, “belki de Tanrı’nın, bir gün beni Tanrı’nın iradesini yerine getirebileceğim bir yetki pozisyonuna yerleştireceğini bildiği bir bireyle itibarımı artırdığını” düşündürdüğünü yazmıştır.²⁵ Ayrıca, İsrail’in tüm Yahudiye ve Samiriye üzerindeki egemenliğinin, “İncil’de ifade edildiği gibi Tanrı’nın iradesini gerçekleştirmek” için bir araç olduğunu savunmuştur.²⁷ Friedman’ın bu beyanları, Trump’ın başkanlığını doğrudan İsrail için ilahi bir planla, özellikle İsrail-Filistin çatışması ve İsrail egemenliğinin genişletilmesiyle ilişkilendirmektedir.²⁶ Bu durum, genellikle İncil kehanetlerine dayanan Hristiyan Evanjeliklerin İsrail’e verdiği destekle güçlü bir şekilde örtüşmektedir.²⁶

C. Dini Siyonist Hahamların Beyanları

12 Şubat 2025’te, Torat Ha’aretz HaTova örgütüne bağlı bir grup kıdemli Dini Siyonist haham, Donald Trump’a bir mektup göndererek onu “küresel ahlak ve adalet mücadelesinde” bir “ilahi elçi” ilan etmiştir. Liderliğini “etik değerleri korumak ve aşırıcılıkla mücadele etmek için tarihi bir misyonun” parçası olarak övmüş, “bu önemli rol için Tanrı tarafından seçildiğini” belirtmişlerdir.²⁰

Hahamlar, Trump’ın politikalarını açıkça İncil kehanetleriyle ilişkilendirmiş, Musa ve peygamberlerin Yahudi devletinin kurulmasını, sürgünlerin toplanmasını, Kudüs’ün yeniden inşasını ve Batı Şeria ve Gazze’de yerleşimi önceden bildirdiğini belirtmişlerdir. “Bu kehanetlerin giderek daha fazla gerçekleştiğini görüyoruz ve sizin eylemlerinizde ve sözlerinizde dünyaya iyilik getiren doğru yolu görüyoruz” demişlerdir.²⁰ Bu durum, Trump yönetimi ile İsrail’deki belirli dini gruplar arasında karşılıklı bir ilişkiyi göstermektedir. Trump’ın İsrail yanlısı politikaları (örneğin, ABD büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması ²²), bu hahamlar tarafından ilahi iradenin kanıtı olarak yorumlanmakta, bu da Trump’ın İsrail ile ilgili belirli bir dini amaca hizmet eden ilahi olarak atanmış bir lider algısını daha da pekiştirmektedir.

Huckabee’nin Truman’ın nükleer bomba atma kararına atıfta bulunması ¹⁴ ve Trump’ı İran çatışmasıyla ilgili olarak “cennetten duymaya” teşvik etmesi, Dini Siyonist hahamların Trump’ın eylemlerini Yahudi devleti ve yerleşimle ilgili İncil kehanetleriyle ilişkilendirmesiyle birlikte ²⁰, altında yatan bir eskatolojik çerçeveye işaret etmektedir. Birçok Hristiyan Siyonist için, Orta Doğu’daki olaylar, özellikle İsrail ile ilgili olanlar, “kıyamet zamanları” ve İsa Mesih’in İkinci Gelişi ile ilgili İncil kehanetlerinin yerine getirilmesi olarak görülmektedir. Bu, bazı destekçiler için Trump’ın eylemlerinin sadece siyasi değil, aynı zamanda önceden belirlenmiş apokaliptik bir geleceğe yönelik ilahi olarak yönlendirilmiş adımlar olarak görüldüğünü düşündürmektedir. Bu inanç, bu eylemlerin kehanetin yerine getirilmesi için gerekli görüldüğü sürece, agresif dış politika duruşlarına daha ateşli ve eleştirel olmayan bir desteğe yol açabilmektedir. Ayrıca, Tanrı’nın planının bir parçası olarak algılanıyorsa, aşırı önlemleri (nükleer seçenekler gibi) benimseme isteğini de ima etmektedir.

Aşağıdaki tablo, Donald Trump’ın dini ve ilahi kişiliğine ilişkin anahtar beyanları özetlemektedir:

VI. Sosyal Medya Betimlemeleri: Trump’ın Papa Kıyafetiyle Görünmesi

Bu bölüm, Donald Trump’ın dini kıyafetlerle sosyal medyada yer alan belirli bir görsel tasvirini, bağlamını ve yol açtığı tepkileri incelemektedir.

A. Yapay Zeka Tarafından Oluşturulan Görüntü ve Bağlam

2 Mayıs 2025 tarihinde saat 22:29’da Donald Trump, Truth Social hesabında kendisinin Papa kıyafetleri içinde yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir görüntüsünü yayınlamıştır. Daha sonra Beyaz Saray tarafından resmi X hesabında yeniden paylaşılan görüntüde, Trump beyaz bir cüppe ve sivri uçlu bir piskopos şapkası (mitre) giymiş, boynunda büyük bir haç asılı ve elini kutsama verir gibi kaldırmış bir şekilde tasvir edilmiştir.²⁸

Bu paylaşım, Papa Francis’in 21 Nisan 2025’te Paskalya Pazartesisi’nde vefat etmesinden sadece 11 gün sonra ve halefini seçmek üzere 7 Mayıs 2025’te başlayacak olan papalık konklavından günler önce gerçekleşmiştir. Görüntünün paylaşıldığı sırada Vatikan hala resmi yas sürecindeydi.²⁸ Bu görüntü, Trump’ın daha önce Papa olmak istediğine dair şaka yapmasının ardından gelmiştir; o dönemde gazetecilere “Papa olmak isterim. Bu benim bir numaralı tercihim olurdu” demiştir.²⁸ Bu eylem, Trump’ın kamu iletişim tarzında bir tutarlılığı yansıtmaktadır: medya ilgisini sürdürmek ve tabanını harekete geçirmek için şok değeri ve tartışmalardan yararlanma. Destekçileri için bu tür eylemler, genellikle dini saygıya veya kamuoyu nezaketine aykırı olmaktan ziyade, “siyasi doğruluk”a meydan okuma veya güvensiz oldukları kurumlara saldırma olarak görülmektedir. Bu taktik, siyasi söylemi daha da kutuplaştırmakta ve bireyleri siyaset ile dinin kesişim noktasında neyin kabul edilebilir veya saygısız olduğu konusunda bir duruş sergilemeye zorlamaktadır. Ayrıca, başkaları için kutsal anlamı ne olursa olsun, siyasi kazanç için dini sembolleri kullanma isteğini de düşündürmektedir.

B. Kamuoyu ve Dini Tepkiler

Görüntü, Katolikler de dahil olmak üzere birçok kişi tarafından “duyarsız, saygısız ve kutsal olmayan” ve “kilise liderine büyük bir saygısızlık” olarak nitelendirilerek önemli eleştiriler almıştır.²⁸ Eleştirenler, yas dönemindeki zamanlamaya dikkat çekmiş ve Trump’ı “patolojik megalomani” ile suçlamışlardır.²⁹ New York Eyaleti Katolik Konferansı açıkça, “Bu görüntüde zekice veya komik hiçbir şey yok, Sayın Başkan… Sevgili Papa Francis’i yeni gömdük ve kardinaller yeni bir Aziz Petrus halefi seçmek üzere ciddi bir konklava girmek üzereler. Bize alay etmeyin” demiştir.²⁹

Buna karşılık, bazı sadık MAGA destekçileri görüntüyü “komik” olarak savunmuş ve Trump’ı “solu çileden çıkardığı” için övmüşlerdir. Önde gelen aşırı sağcı bir etkileyici, “Ben Katoliğim. Bütün hafta yaklaşan Papa seçimi hakkında şaka yapıyoruz. Buna mizah duygusu denir” demiştir.²⁸ Bu olay, Trump’ın kamusal kişiliğinin bölücü doğasını ve kışkırtıcı dini imgeleri kullanma isteğini vurgulamaktadır. Ayrıca, eylemlerinin destekçileri ve eleştirenleri arasındaki farklı yorumlarını da göstermektedir; bazıları bunu zararsız bir mizah olarak görürken, diğerleri derinden rahatsız edici bulmaktadır. Papa görüntüsüne verilen karışık tepkiler, bazı destekçilerin bunu “komik” bulması ve Trump’ı “solu çileden çıkardığı” için övmesi, dini kurumları da kapsayan altta yatan bir “kuruluş karşıtı” duyguyu ortaya koymaktadır. Trump’ın tabanının bir kısmı için, geleneksel dini otoriteler veya kurumlar (Katolik Kilisesi gibi), “sol” veya “küreselciler” ile uyumlu olarak algılanırsa şüpheyle karşılanabilir. Bu durum, Trump’ın çekiciliğinin bazıları için geleneksel mezhepsel sınırları aştığını, daha geniş bir kültürel şikayet duygusuna ve dini alanda bile yerleşik normları bozma arzusuna dokunduğunu göstermektedir. Eylemleri, bazılarına kutsal olmayan gelse de, diğerleri tarafından dini kurumlar içindeki algılanan liberal veya küreselci etkilere bir meydan okuma olarak yorumlanmaktadır.

VII. Sonuç

Bu inceleme, Donald Trump’ı önemli dini veya ilahi bağlantıları olan bir figür olarak tasvir eden yaygın ve çok yönlü bir anlatıyı ortaya koymaktadır. Bu anlatı, çeşitli aktörler tarafından aktif olarak inşa edilmekte ve pekiştirilmektedir:

• Evanjelik ve Hristiyan Liderler: Trump’ı sürekli olarak İncil’deki figürlere (Koreş, Yehu) benzetmekte ve onun ilahi atanmasını iddia etmekte, başkanlığını genellikle algılanan kötülüğe karşı ruhani bir savaş olarak çerçevelemektedirler. Paula White-Cain gibi kilit figürler bu mesajlaşmada önemli bir rol oynamaktadır.
• Donald Trump’ın Kendisi: Bu anlatıyı aktif olarak benimsemekte ve teşvik etmektedir; özellikle suikast girişiminden kurtulmasını ulusal bir misyon için ilahi müdahale olarak çerçeveleyerek ve “Tanrı Trump’ı Yarattı” videosu gibi içerikleri onaylayarak.
• İsrailli Yetkililer ve Dini Figürler: ABD Büyükelçileri (Huckabee, Friedman) ve Dini Siyonist hahamlar, Trump’ın rolünü, özellikle İsrail ile ilgili politikaları bağlamında, ilahi olarak atanmış olarak dile getirmekte, eylemlerini genellikle İncil kehanetleriyle ilişkilendirmektedirler.
• Sosyal Medya Betimlemeleri: Yapay zeka tarafından oluşturulan Papa görüntüsü gibi kışkırtıcı imgeler, halkın oldukça bölücü tepkilerine rağmen bu kişiliğe daha da katkıda bulunmaktadır.

Bu beyanların doğası, doğrudan ilahi seçim ve Mesihçi karşılaştırmalardan, Amerika’yı “kurtarmak” için benzersiz, Tanrı vergisi bir misyonun ince imalarına kadar değişmektedir.

Bu anlatıların çağdaş siyasi ve dini söylemdeki daha geniş etkileri önemlidir:

1. Dini Çerçeveleme Yoluyla Siyasi Kutuplaşmanın Derinleşmesi: Siyasi liderliği ve politikayı ilahi olarak atanmış veya kozmik bir savaşın parçası olarak çerçeveleyerek, bu anlatılar siyasi anlaşmazlıkları ruhani bir düzleme taşımaktadır. Bu, uzlaşmayı daha zor hale getirmekte ve partizan sadakati pekiştirmektedir, zira Trump’a karşı muhalefet, Tanrı’nın iradesine karşı çıkmakla eşdeğer hale gelmektedir. Bu durum, siyasi tartışmanın bir ahlaki veya ruhani haçlı seferine dönüştüğü, bir tarafın ilahi olarak haklı, diğer tarafın ise “şeytani güçler” veya “Marksistler” ile uyumlu olduğu algısıyla, ortak sivil alanın ve demokratik normların aşınmasına katkıda bulunmaktadır.

2. Dini Seçmenler Arasındaki Liderlik Niteliklerinin Yeniden Kavramsallaştırılması: Trump’ın, genellikle eleştirilen kişisel davranışlarına rağmen “ilahi olarak seçilmiş” bir lider olarak kabul edilmesi, bazı dini seçmenlerin liderlik niteliklerine nasıl öncelik verdiğinde önemli bir değişimi göstermektedir. Ahlaki karakter ve dindarlığa geleneksel vurgu, belirli siyasi sonuçları (örneğin, muhafazakar yargıç atamaları, İsrail yanlısı politikalar) elde etmedeki algılanan etkinliğe odaklanarak aşılmış gibi görünmektedir. Bu durum, “kutsal olmayan aracın” (bazı analistler tarafından tanımlandığı gibi) ilahi amaçlar için gerekli görüldüğü pragmatik bir teolojik adaptasyonu düşündürmektedir. Liderlikte kabul edilebilir niteliklerin bu yeniden tanımlanması, siyasi aday seçimi ve siyasetle dini etkileşimin doğası üzerinde uzun vadeli etkileri olacaktır.

3. Hristiyan Milliyetçiliğinin ve Eskatolojik Aciliyetin Pekiştirilmesi: Amerika’nın büyüklüğü için Tanrı’nın iradesinin tekrar tekrar çağrılması, Orta Doğu politikasının “kıyamet zamanları” yorumlarıyla birleştiğinde, güçlü bir Hristiyan milliyetçiliği akımına işaret etmektedir. Bu ideoloji, Amerika’yı genellikle Tanrı’nın planında özel bir role sahip ilahi olarak kayırılmış bir ulus olarak görmekte ve Trump’ı bu rolü yerine getirmede araçsal olarak kabul etmektedir. Bu durum, aciliyet ve istisna duygusu yaratmakta, potansiyel olarak agresif iç ve dış politikaları ilahi bir misyonun parçası olarak haklı çıkarmaktadır. Ayrıca, vatanseverliğin bir tür dini bağlılık haline geldiği, ulusal ve dini kimliklerin bulanıklaşmasına yol açabilmektedir.

Ek: Önemli Dini Temalı Olaylar/Beyanların Kronolojisi

Alıntılanan çalışmalar

1. Trump compared to biblical kings troubles some people of faith : NPR, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.npr.org/2025/01/20/nx-s1-5247691/some-religious-leaders-liken-trump-to-biblical-figures-the-comparison-concerns-others
2. Trump’s ‘God’s army’: The religious movement that sees him as America’s chosen savior, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://english.nv.ua/nation/how-trump-s-god-s-army-fuels-his-presidency-and-reshapes-american-politics-50494345.html
3. A video making the rounds online depicts Trump as a Messiah-like …, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.npr.org/2024/01/26/1227070827/a-video-making-the-rounds-online-depicts-trump-as-a-messiah-like-figure
4. Donald Trump US Presidential elections 2024 Iowa: Trump Shares …, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.ndtv.com/world-news/donald-trump-us-presidential-elections-2024-iowa-trump-shares-video-claiming-god-chose-him-to-be-americas-caretaker-4871295
5. What to Expect from the ‘Heretic’ Pastor Trump Installed in the White House – Yahoo, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.yahoo.com/news/expect-heretic-pastor-trump-installed-083627402.html
6. NY Times: White House Of Worship — Christian Prayer Rings Out Under Trump – TaxProf Blog, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://taxprof.typepad.com/taxprof_blog/2025/04/white-house-of-worship-christian-prayer-rings-out-under-trump.html
7. Paula White – Wikipedia, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Paula_White
8. Leader of Trump’s Faith Office says she ‘submits’ to husband in ‘God’s order’, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/trump-paula-white-cain-faith-office-husband-b2738449.html
9. The “Divine Mission” of the Trump Presidency – The Lemur, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://thelemur.org/2025/05/14/the-divine-mission-of-the-trump-presidency/
10. Donald Trump says he was ‘saved by God’ to rescue America in …, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.rnz.co.nz/news/world/539488/donald-trump-says-he-was-saved-by-god-to-rescue-america-in-inauguration-speech
11. Huckabee to Trump: ‘This Moment Sought You’, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://armoneyandpolitics.com/huckabee-trump/
12. Huckabee, Mike – State of Israel – February 18, 2025, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.state.gov/huckabee-mike-israel-february-2025
13. Donald Trump shares fawning text from Israel ambassador Mike Huckabee | The National, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.thenational.scot/news/25248277.donald-trump-shares-fawning-text-us-israel-ambassador/
14. US ambassador to Israel says God spared Trump for him to be ‘the most consequential President’ – Anadolu Ajansı, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.aa.com.tr/en/americas/us-ambassador-to-israel-says-god-spared-trump-for-him-to-be-the-most-consequential-president/3601939
15. ‘You will hear from Heaven’ | Trump shares message from Ambassador Mike Huckabee, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.5newsonline.com/article/news/politics/national-politics/trump-message-ambassador-mike-huckabee/527-42ac6698-9e46-4e0f-8be0-bc016466a2dc
16. Is Trump’s ambassador to Israel going off-script? – Responsible Statecraft, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://responsiblestatecraft.org/huckabee-israel/
17. God spared you for this moment, Israel ambassador tells Trump, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.yahoo.com/news/god-spared-moment-israel-ambassador-174617171.html
18. Israel orders 300,000 people in Tehran to evacuate while Trump issues ominous warning, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://apnews.com/article/israel-iran-missile-attacks-nuclear-news-06-16-2025-c98074e62ce5afd4c3f6d33edaffa069
19. Trump leans toward Iran strikes after Huckabee’s divine exhortation – The Jerusalem Post, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.jpost.com/international/article-858071
20. Zionist rabbis tell Trump he was chosen by God | The Jerusalem Post, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.jpost.com/judaism/article-841916
21. Huckabee Suggests Trump Should Nuke Iran, Follow Guidance From “Heaven” | Truthout, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://truthout.org/articles/huckabee-suggests-trump-should-nuke-iran-follow-guidance-from-heaven/
22. US embassy in Israel: Watch Donald Trump’s speech – YouTube, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=CpXh9IacUyw
23. Donald Trump Message at The Embassy’s Opening ceremony in Jerusalem – BBC News, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=UM3Hi1R1NEw
24. en.wikipedia.org, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_ambassadors_of_the_United_States_to_Israel
25. In new book, Trump’s Israel envoy hammers 4 rocky years into a smooth path to peace, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.timesofisrael.com/in-new-book-trumps-israel-envoy-hammers-four-rocky-years-into-smooth-path-to-peace/
26. God put Trump in White House, says US ambassador to Israel | The Independent, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/trump-israel-religion-palestine-white-house-god-us-ambassador-a9310421.html
27. One Jewish State: The Last, Best Hope to Resolve the Israeli-Palestinian Conflict with a Foreword by Mike Pompeo – Amazon.com, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.amazon.com/One-Jewish-State-Israeli-Palestinian-Conflict/dp/1630062944
28. Trump posts image of himself as pope on Truth Social. Critics erupt …, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/trump-pope-picture-truth-social-b2744530.html
29. Trump’s AI image of himself as pope draws criticism ahead of …, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.livenowfox.com/news/trump-pope-ai-image
30. Israeli envoy wrote Trump campaign speech to AIPAC, new book claims – JNS.org, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.jns.org/israeli-envoy-wrote-trump-campaign-speech-to-aipac-new-book-claims/
31. Israel Ambassador Kvells At White House — Jewish People Are Blessed By Trump, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://forward.com/fast-forward/422770/ron-dermer-israel-trump-peace-plan-passover/
32. Netanyahu point man Ron Dermer meets Trump at Mar-a-Lago – JNS.org, erişim tarihi Haziran 18, 2025, https://www.jns.org/netanyahu-point-man-ron-dermer-meets-trump-at-mar-a-lago/

Donald Trump‘ın Gerçek Dışı İddiaları ve Söylemlerinin Derinlemesine Analizi

Giriş: Bu Bölümün Amacı

Bu bölüm, Donald Trump’ın siyasi kariyeri boyunca, gerek seçim kampanyaları sırasında gerekse başkanlık döneminde dile getirdiği gerçek dışı ve yanıltıcı iddiaları kapsamlı bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu incelemenin temel hedefi, bu iddiaların içeriğini, ne zaman dile getirildiğini, gerçeklerle nasıl çeliştiğini ve arkasındaki olası siyasi veya ekonomik amaçları derinlemesine analiz etmektir. Bu tür bir analiz, kamuoyunun doğru bilgiye erişimi ve siyasi söylemde gerçeğin öneminin vurgulanması açısından kritik bir rol oynamaktadır.

I. Gerçek Dışı İddiaların Genel Görünümü ve Karakteristikleri

Donald Trump’ın siyasi söylemi, önceki Amerikan başkanlarına kıyasla eşi benzeri görülmemiş bir sıklıkta yanlış ve yanıltıcı iddialarla karakterize edilmiştir. Önde gelen doğruluk kontrolü kuruluşları, bu durumu detaylı bir şekilde belgelemiştir.

Yanlış Bilgilerin Yaygınlığı ve Tekrarlayıcı Doğası

Trump’ın siyasi söyleminde yanlış bilgilerin yaygınlığı ve bunların tutarlı bir şekilde tekrarlanması dikkat çekicidir. The Washington Post Fact Checker, Trump’ın ilk başkanlık döneminde (dört yıl içinde) toplam 30.573 yanlış veya yanıltıcı iddia belgelediğini rapor etmiştir. Bu, günde ortalama 21 iddiaya denk gelmektedir.¹ Benzer şekilde,

The Toronto Star Ocak 2017’den Haziran 2019’a kadar 5.276 yanlış iddia kaydetmiştir.¹ Bu sayılar, Trump’ın söylemlerindeki yanlışlıkların boyutu ve tutarlılığının Amerikan siyasetinde emsalsiz olduğunu göstermektedir.

Bu denli yüksek sayıda ve sürekli tekrarlanan yanlış iddialar, basit hatalardan ziyade, yanlış bilgiyi kamuoyunun zihnine kazımak için bilinçli bir stratejiye işaret etmektedir. Trump’ın eski basın sekreteri Stephanie Grisham’a “Bir şeyi tekrar ettiğin sürece ne söylediğinin önemi yok” dediği aktarılmıştır.¹ Bu yaklaşım, “illüzyonel gerçeklik etkisi” olarak bilinen psikolojik bir olguyu istismar etmektedir; bu etki, tekrarlanan yanlış bilginin zamanla doğru gibi algılanması eğilimine yol açar.¹ Bu durum, sadece bir “yalan” değil, aynı zamanda bir “dezenformasyon kampanyası”dır, zira amacı gerçeği gizlemekten çok, alternatif bir gerçeklik yaratmaktır. Bu sürekli yeni yanlış iddialar akışı, medyanın ve doğruluk kontrolü kuruluşlarının belirli bir yanlış iddiayı sürekli olarak çürütme kapasitesini de aşındırmaktadır.¹

Önde Gelen Doğruluk Kontrolü Kuruluşlarının Bulguları ve Derecelendirme Sistemleri

Doğruluk kontrolü kuruluşları, Trump’ın iddialarını değerlendirmek için çeşitli sistemler kullanmıştır. The Washington Post Fact Checker, yanıltıcı iddiaları Pinocchio derecelendirme sistemiyle değerlendirmektedir. Bu sistemde, iddialar 1’den 4’e kadar Pinocchio ile derecelendirilir; 4 Pinocchio, “Whoppers” yani “kocaman yalanlar” anlamına gelmektedir.² Özellikle, daha önce çürütülmüş iddiaların tekrarlanması, daha yüksek Pinocchio derecelendirmelerine yol açmaktadır.²

The Washington Post, 2018’de yalnızca Trump için “Bottomless Pinocchio” (Dipsiz Pinocchio) adlı yeni bir kategori oluşturmuştur; bu kategori, en az yirmi kez tekrarlanan yanlış iddialar için kullanılmaktadır.¹ Bu özel kategori, Trump’ın yanlış iddialarının benzersiz ve stratejik doğasını vurgulamaktadır.

Diğer önde gelen doğruluk kontrolü kuruluşları da benzer sonuçlara ulaşmıştır. PolitiFact, Trump’a 2015, 2017 ve 2019 yıllarında “Yılın Yalanı” ödülünü vermiştir.¹

FactCheck.org ise 2015’te Trump’ı “Whoppers Kralı” olarak adlandırmıştır.¹

Doğruluk kontrolü kuruluşlarının bu çabaları, Trump’ın yanlış iddialarının kamuoyundaki etkisini azaltmaya çalışsa da, “sanewashing” (aklama) terimi, haber medyasının radikal veya tutarsız açıklamaları normalleştirme eğilimini ifade eder.¹ Bu durum, medyanın Trump’ın söylemlerini aktarırken karşılaştığı zorlukları ve bu söylemlerin kamuoyunda nasıl algılandığını derinlemesine anlamak için önemlidir. Doğruluk kontrolü kuruluşlarının derecelendirme sistemleri, yanlış iddiaların ciddiyetini ve tekrarlanma sıklığını göstermek için tasarlanmıştır. Ancak, “sanewashing” kavramı, bu çürütmelerin bile tam olarak etkili olamayabileceği bir medya dinamiğine işaret eder. Eğer medya, Trump’ın en uç iddialarını bile “normal” bir siyasi açıklama gibi sunarsa, bu, kamuoyunun bu iddiaların gerçek dışı doğasını tam olarak kavramasını engelleyebilir. Bu durum, doğruluk kontrolünün sadece “ne”yin yanlış olduğunu belirtmekle kalmayıp, aynı zamanda “nasıl” yanlış bilginin yayıldığını ve “neden” bazı insanların buna inanmaya devam ettiğini de analiz etmesi gerektiğini gösterir. Bu, demokratik söylemde gerçeğin yerini ve medyanın bu süreçteki sorumluluğunu sorgulayan daha geniş bir çıkarımdır.

Tablo 2: Donald Trump’ın Yalanları ve Doğruluk Kontrolü Kuruluşlarının Derecelendirmeleri (Örnekler)

Aşağıdaki tablo, Donald Trump’ın çeşitli konulardaki yanıltıcı iddialarına ve önde gelen doğruluk kontrolü kuruluşlarının bu iddiaları nasıl değerlendirdiğine dair somut örnekler sunmaktadır. Bu tablo, doğruluk kontrolü kuruluşlarının çalışma şeklini ve Trump’ın iddialarının ciddiyetini göstermektedir.

II. Temel Gerçek Dışı İddiaların Detaylı Analizi ve Gerekçeleri

Bu bölümde, Donald Trump’ın farklı konulardaki seçilmiş gerçek dışı iddialarını detaylı olarak incelenecektir. Her bir iddia için, ifadenin içeriği, söylendiği zamanı, gerçek durumu ve bu iddiaların arkasındaki olası siyasi veya ekonomik gerekçeleri sunulmaktadır.

Tablo 1: Donald Trump’ın Seçilmiş Gerçek Dışı İddiaları ve Analizi

Aşağıdaki tablo, Donald Trump’ın siyasi kariyeri boyunca yaptığı en dikkat çekici gerçek dışı iddialardan bazılarını, bunların içeriğini, söylendiği zamanı, gerçek durumu ve bu iddiaların arkasındaki olası motivasyonları özetlemektedir.

A. Ticaret ve Ekonomi Alanındaki Yanıltıcı Söylemler

Donald Trump’ın ticaret ve ekonomi üzerine yaptığı açıklamalar, sıklıkla uluslararası ilişkilerde baskı aracı olarak kullanılmış ve kendi ekonomik başarılarını abartma eğiliminde olmuştur.

Japonya ile Pirinç Ticareti İddiası: 1 Temmuz 2025 Pazartesi günü Truth Social hesabından yaptığı bir paylaşımda Donald Trump, Japonya’nın ABD’den pirinç almadığını, oysa “büyük bir pirinç kıtlığı” yaşadığını iddia etmiştir.¹⁶ Bu iddia, Japonya’ya karşı yeni gümrük tarifeleri uygulama tehditleriyle birlikte gelmiştir.¹⁶ Ancak, ABD Sayım Bürosu ticaret verileri, Trump’ın bu iddiasının aksine, Japonya’nın geçen yıl 298 milyon dolar ve bu yıl Ocak-Nisan ayları arasında 114 milyon dolar değerinde Amerikan pirinci satın aldığını göstermektedir.¹⁶ Japonya’nın pirinç ithalat sistemi “yüksek derecede düzenlenmiş ve şeffaf olmayan” bir yapıya sahip olup, ABD’li pirinç ihracatçılarının doğrudan Japon tüketicilere erişimini sınırlamaktadır.²⁶ Trump’ın iddiaları muhtemelen bu yapısal sınırlamalara atıfta bulunsa da, Japonya’nın pirinç almadığı veya “büyük bir pirinç kıtlığı” yaşadığı iddiaları gerçek dışıdır. Bu tür iddiaların muhtemel amacı, Japonya’yı devam eden ticaret müzakerelerinde, özellikle otomobil ve diğer mallara uygulanan tarifeler konusunda baskı altına almaktır. Trump’ın Kanada ile dijital hizmetler vergisi konusunda uyguladığı ve başarılı olduğu benzer bir taktik, yanlış iddiaları ticari müzakerelerde bir kaldıraç olarak kullanma eğilimini ortaya koymaktadır.²⁶

“One Big Beautiful Bill” ve Vergi Artışı İddiası: Trump, 5 Haziran’da Truth Social’da yaptığı bir paylaşımda, “Tek Büyük Güzel Yasa” adlı vergi ve harcama tasarısının geçmemesi durumunda “yüzde 68’lik bir vergi artışı” olacağını iddia etmiştir.⁶ Bu iddia, yasanın Senato’da oylanmasından kısa bir süre önce yapılmıştır.⁶ Ancak bu iddia yanlıştır. Urban Institute-Brookings Institution Tax Policy Center gibi bağımsız, tarafsız düşünce kuruluşları tarafından yapılan analizler, 2017 vergi kesintilerinin tamamen sona ermesi durumunda Amerikalıların vergilerinin ortalama olarak yaklaşık %7.5 oranında artacağını tahmin etmiştir.⁶ Bu, Trump’ın iddia ettiği oranın neredeyse on kat daha azıdır. Bu tür abartılı iddialar, genellikle kendi siyasi gündemine aciliyet kazandırmak ve yasama girişimleri için kamuoyu desteğini artırmak amacıyla kullanılmaktadır.

Tarife Gelirlerinin Abartılması İddiası: Trump, Haziran 2025’te en az iki kez, ABD’nin tarifelerden “iki ayda 88 milyar dolar” gelir elde ettiğini iddia etmiştir.¹⁷ Bu iddia, kendi ticaret politikalarının başarısını vurgulama çabası olarak değerlendirilmektedir. Ancak, Hazine Bakanlığı verileri, ithal edilen yabancı mallara uygulanan tarifelerden elde edilen gelirde önemli bir artış olduğunu gösterse de, toplam gelirin Trump’ın belirttiği rakamın yarısından daha az olduğunu ortaya koymuştur.¹⁷ Bu tür iddialar, kendi ticaret politikalarını son derece başarılı ve ABD ekonomisi için faydalı göstermek, böylece agresif tarife kullanımını haklı çıkarmak amacını taşımaktadır. Bu aynı zamanda, kendisinin güçlü bir müzakereci olduğu imajını pekiştirmeye de hizmet etmektedir.

“Tarihin En Büyük Ekonomisi” İddiası: Trump, başkanlığı boyunca ve 2022’deki adaylık konuşmasında, kendi yönetiminin “tarihin en büyük ekonomisini” inşa ettiğini veya “açık ara tarihin en büyük ekonomisini” geliştirdiğini defalarca iddia etmiştir.¹ Bu iddia, onun en sık tekrarladığı yanlış iddialardan biri olmuştur. Gerçekte ise, Trump döneminde işsizlik oranı 1950’lerden bu yana görülmemiş düşüşler yaşasa da (ki bu oran Biden döneminde daha da düşmüştür), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) büyümesi Barack Obama’nın son altı yılındaki seviyelere benzer seyretmiş ve John F. Kennedy, Lyndon B. Johnson, Ronald Reagan ve Bill Clinton gibi önceki başkanların dönemlerinin oldukça gerisinde kalmıştır.¹ Enflasyona göre düzeltilmiş kişi başına reel tüketim artışı, 1929’dan bu yana 30 örtüşmeyen üç yıllık dönemin 12. en düşüğü olarak kaydedilmiştir.¹¹ Bu tür iddialar, kendi liderliğini ve ekonomik başarılarını abartmak, böylece ekonomik eğilimleri kendi politikalarına bağlayarak siyasi kazanç elde etmek amacını taşımaktadır.

B. Göç ve Sınır Güvenliği Konusundaki Gerçek Dışı İddialar

Donald Trump’ın göç ve sınır güvenliği konusundaki iddiaları, genellikle kamuoyunda korku ve endişe yaratma, kendi politikalarını meşrulaştırma ve siyasi muhaliflerini eleştirme amacı taşımıştır.

Meksika Duvarı ve Ödeme İddiası: Trump, 2016 başkanlık kampanyası boyunca ve başkanlığı sırasında, ABD’nin güney sınırına “harika bir duvar” inşa edeceğini ve Meksika’nın bunun bedelini ödeyeceğini defalarca iddia etmiştir.¹ Bu vaat, onun kampanyasının temel taşlarından biriydi. Ancak, Meksika hükümeti duvarı ödemeyi kesinlikle reddetmiştir ve hiçbir zaman ödeme yapmamıştır.¹ Duvarın maliyeti, ABD hazinesinden, yani Amerikalı vergi mükelleflerinden karşılanmıştır. Trump, “yasa dışı göçmenlerden gelen kurtarma parası” gibi yaratıcı formülasyonlar kullanarak Meksika’nın bir şekilde katkıda bulunduğunu iddia etse de, bu iddialar temelsizdir ve “kurtarma ödemeleri” diye bir şey mevcut değildir.⁸ Pentagon’un bile askeri inşaat projelerinden 3.8 milyar doları duvar için aktarması, maliyetin ABD tarafından karşılandığını açıkça göstermektedir.⁸ Bu iddia, kampanya vaadini yerine getirme algısı yaratmak ve göçmen karşıtı tabanını mobilize etmek için kullanılmıştır.

Göçmen Sayıları ve Suç İddiaları: Trump, çeşitli konuşmalarında ve mitinglerinde, özellikle Biden yönetimi dönemine atıfta bulunarak, 21 milyon belgesiz göçmenin ABD’ye girdiğini iddia etmiştir.³ Ayrıca, göçmenlerin suç oranlarını artırdığına dair temelsiz iddialarda bulunmuş, örneğin “13.000 hüküm giymiş katilin” ABD’ye girdiğini söylemiştir.¹ Ancak, Biden döneminde sınırda karşılaşılan göçmen sayısı 11 milyondan biraz fazladır ve bu “karşılaşmalar” birey sayısından farklıdır, zira bir kişi birden fazla kez sayılabilir.³ Göçmenlerin suç oranlarını artırdığı iddiaları ulusal verilerle desteklenmemektedir; aksine, yerli doğumlu Amerikalıların suç işleme olasılığı göçmenlerden daha yüksektir ve göçmenler, nispeten küçük suçlar için bile sınır dışı edilebilirler.¹ Bu iddiaların muhtemel amacı, göçü bir ulusal güvenlik ve suç krizi olarak çerçevelemek, kendi sert göç politikalarını haklı çıkarmak ve siyasi muhaliflerini (özellikle Biden yönetimini) eleştirmektir. Bu, seçmen tabanında korku ve endişe yaratarak destek toplama amacı taşır.²⁸

“Alligator Alcatraz” Göçmen Gözaltı Tesisi İddiası: 1 Temmuz 2025’teki canlı yayınlanan bir etkinlik sırasında Trump, Florida’daki “Alligator Alcatraz” adlı bir göçmen gözaltı tesisini gezdiğini ve buranın “en tehditkar göçmenleri” barındıracağını söylemiştir.⁴ Bu isim, Trump’ın kendi uydurmasıdır ve gerçek bir tesisin adı değildir. FEMA fonlarının göçmen barınma için kullanıldığına dair iddialar da yanlış olarak “dolandırıcılık” olarak nitelendirilmiştir, oysa bu fonlar yasal olarak kongre tarafından onaylanmıştır.³ Bu tür dramatik isimler ve anlatılar, göçmenlik konusunda sert bir imaj çizmek ve kendi politikalarının etkinliğini abartmak için kullanılmıştır. Bu, kamuoyunun dikkatini çekme ve belirli bir siyasi mesajı pekiştirme amacını taşır.

C. Sağlık ve Bilim Konusundaki Yanıltıcı İddialar

Donald Trump’ın sağlık ve bilimle ilgili açıklamaları, genellikle bilimsel konsensüsü göz ardı etmiş ve kendi siyasi anlatısını desteklemek için gerçekleri çarpıtmıştır.

“Fareleri Transseksüel Yapmak” İddiası: Trump, Kongre’ye hitabı sırasında, milyonların “fareleri transseksüel yapmak” için harcandığını iddia etmiştir.³ Bu iddia tamamen yanlıştır. Bahsedilen araştırmalar, cinsiyet uyum hormonlarının astım veya meme kanseri riski üzerindeki etkileri gibi temel bilimsel araştırmalardır. Bilim insanları, insanlarda deney yapmadan önce fareler ve sıçanlar üzerinde çalışır; bu, etik bir araştırma sürecinin parçasıdır ve “fareleri transseksüel yapmak” gibi bir amaç taşımaz.³ Bu iddianın muhtemel amacı, kültürel savaş argümanlarını desteklemek, belirli bilimsel araştırmaları ve LGBTQ+ konularını karalamak, böylece muhafazakar tabanını mobilize etmektir. Bu, bilimsel araştırmaları absürt göstererek kamuoyunun güvenini sarsma taktiğidir.

COVID-19 Salgını İddiaları: Trump, COVID-19 salgınının ilk dönemlerinde ve sonrasında çeşitli zamanlarda, virüsün “mucizevi bir şekilde yok olacağını” ⁹ ve “ölüm oranının çok düşük” olduğunu iddia etmiştir.²⁰ Ayrıca, ABD’nin test kapasitesini ve çocukların virüsten “neredeyse bağışık” olduğunu abartmıştır.³¹ Gerçekte ise, Trump, salgının ciddiyetini defalarca küçümsemiştir.¹ Dünya Sağlık Örgütü’nün %3.4’lük ölüm oranı tahminini “yanlış bir sayı” olarak nitelendirmiş, kendi “tahmininin” çok daha düşük olduğunu söylemiştir.²⁰ ABD’nin test kapasitesi, Trump’ın iddialarının aksine, diğer ülkelerin gerisindeydi ve çocukların virüse karşı tamamen bağışık olduğu iddiası yanlıştı; çocuklar daha az hasta olsa da ciddi vakalar ve ölümler yaşanmıştır.¹ Bob Woodward ile yaptığı röportajlarda Trump, salgının ciddiyeti hakkında kamuoyunu bilerek yanılttığını itiraf etmiştir.¹ Bu iddiaların muhtemel amacı, salgınla mücadeledeki kendi yönetiminin başarısını abartmak, kamuoyunda panik oluşmasını engellemek ve olumsuz haberleri küçümsemektir. Bu, kriz yönetimi sırasında halkın algısını kontrol etme ve kendi liderliğini olumlu gösterme çabasıdır.

D. Seçim Bütünlüğü ve Komplo Teorileri Üzerine İddialar

Donald Trump’ın seçimler ve komplo teorileri hakkındaki iddiaları, demokratik süreçlere olan güveni sarsmayı ve kendi siyasi yenilgilerini meşrulaştırmayı amaçlamıştır.

2020 Seçimlerinin “Çalındığı” İddiası: Trump ve müttefikleri, 2020 ABD başkanlık seçimlerinde “büyük çaplı seçim sahtekarlığı” yapıldığını ve Trump’ın kazandığını defalarca yanlış bir şekilde iddia etmişlerdir.¹ Bu iddialar, seçimlerden sonra ve 2024 kampanyası boyunca sürekli olarak dile getirilmiştir. Ancak, çok sayıda doğruluk kontrolü kuruluşu, federal ve eyalet mahkemeleri, hatta Trump’ın kendi Adalet Bakanlığı yetkilileri bu iddiaların temelsiz olduğunu kanıtlamıştır.¹ İddiaların çoğu, yanlış istatistiksel analizlere veya mantıksız çıkarımlara dayanmaktadır.¹² Trump’ın bu iddiaları, bazı yorumcular tarafından Hitler’in “büyük yalan” propaganda tekniğinin bir uygulaması olarak nitelendirilmiştir.¹ Bu iddiaların muhtemel amacı, seçim yenilgisini kabul etmemek, kendi tabanını mobilize etmek ve demokratik kurumlara olan güveni zayıflatmaktır. Bu, siyasi gücü koruma ve kendi anlatısını mutlak gerçek olarak sunma çabasıdır.

Rusya Soruşturması “Aldatmacası” İddiası: Trump, 2016 kampanyasıyla Rusya arasındaki bağlantılara dair soruşturmayı başkanlığı boyunca ve sonrasında sürekli olarak “aldatmaca” ve “cadı avı” olarak nitelendirmiş, FBI’ın yasa dışı davrandığını iddia etmiştir.¹⁴ Ancak, Özel Savcı Robert Mueller’in soruşturması, Rusya’nın 2016 seçimlerine “kapsamlı ve sistematik” bir şekilde müdahale ettiğini ve ABD ceza yasalarını ihlal ettiğini ortaya koymuştur.¹ Soruşturma, Trump kampanyasının Moskova’nın yardımını memnuniyetle karşıladığını ancak bir suç komplosu için yeterli kanıt bulunmadığını belirtmiştir.¹⁴ Ayrıca, FBI’ın soruşturma başlatmak için bir suçun işlendiğine dair önceden kanıt bulmasına gerek yoktur.¹⁵ Bu iddiaların muhtemel amacı, kendi yönetiminin meşruiyetini korumak, olumsuz haberleri ve soruşturmaları itibarsızlaştırmak, siyasi rakiplerini (özellikle Demokratları) ve medyayı hedef almaktır. Bu, kendi anlatısını güçlendirme ve kamuoyunun algısını manipüle etme stratejisidir.

E. Diğer Önemli Yanlış İddialar

Elon Musk ve Sübvansiyonlar İddiası: Trump, Truth Social’da yaptığı bir paylaşımda, Elon Musk’ın tarihteki herkesten daha fazla sübvansiyon aldığını ve sübvansiyonlar olmasa işini kapatıp Güney Afrika’ya dönmek zorunda kalacağını iddia etmiştir.²¹ Bu iddia, Musk’ın Biden dönemindeki yeşil enerji vergi indirimlerinin geri çekilmesinden rahatsız olduğu yönündeki Trump’ın yorumlarına yanıt olarak ortaya çıkmıştır. Ancak, Musk bu iddiayı reddetmiştir. Ayrıca, Walter Isaacson’ın biyografisine göre Musk 2002’de ABD vatandaşı olmuştur; bu nedenle Güney Afrika’ya “dönmek zorunda kalmak” ifadesi yanıltıcıdır.²¹ Bu iddiaların muhtemel amacı, Musk’ın eleştirilerine yanıt vermek ve onun başarılarını sübvansiyonlara bağlayarak itibarsızlaştırmak, böylece kişisel saldırılarla muhalifleri etkisiz hale getirmektir.

Sosyal Güvenlik Programındaki Dolandırıcılık İddiaları: Trump, Kongre’ye hitabı sırasında, Sosyal Güvenlik programında “şok edici düzeyde yetersizlik ve muhtemel dolandırıcılık” olduğunu iddia etmiştir. Bu bağlamda, Sosyal Güvenlik veritabanlarına göre 1.3 milyon kişinin 150-159 yaşlarında ve 130.000’den fazla kişinin 160 yaşın üzerinde olduğunu belirtmiştir.³ Ancak, Sosyal Güvenlik İdaresi, 115 yaşın üzerindeki kişilere yapılan ödemeleri otomatik olarak durdurmaktadır.³ Ayrıca, Trump ve Elon Musk, iptal ettikleri sözleşmelerin “dolandırıcılık” olduğuna dair hiçbir kanıt sunmamışlardır; örneğin, FEMA’nın New York şehrindeki göçmen barınma fonları kongre tarafından onaylanmış yasal ödemelerdi.³ Bu iddiaların muhtemel amacı, hükümet harcamalarında yolsuzluk algısı yaratarak kendi “israfı ve dolandırıcılığı ortadan kaldırma” söylemini güçlendirmektir. Bu, kamuoyunun mali konulardaki endişelerini kendi siyasi gündemi için kullanma girişimidir.²²

Sonuçlar

Donald Trump’ın siyasi söylemi, hem seçim kampanyaları sırasında hem de başkanlık döneminde, gerçek dışı ve yanıltıcı iddiaların eşi benzeri görülmemiş bir sıklıkta ve tutarlılıkta kullanılmasıyla öne çıkmaktadır. Bu iddiaların sayısı ve tekrarlayıcı doğası, basit hataların ötesine geçerek, yanlış bilgiyi kamuoyunun zihnine kazımak ve alternatif bir gerçeklik yaratmak için bilinçli bir stratejiye işaret etmektedir. Doğruluk kontrolü kuruluşlarının “Bottomless Pinocchio” gibi özel derecelendirme kategorileri oluşturması, bu durumun benzersizliğini ve ciddiyetini vurgulamaktadır.

Trump’ın iddiaları, ticaret ve ekonomi alanında kendi başarılarını abartma ve uluslararası müzakerelerde baskı kurma amacı taşımıştır. Göç ve sınır güvenliği konularında ise, kamuoyunda korku ve endişe yaratarak kendi sert politikalarını meşrulaştırma ve muhaliflerini itibarsızlaştırma eğiliminde olmuştur. Sağlık ve bilimle ilgili açıklamaları, bilimsel konsensüsü göz ardı ederek kendi siyasi anlatısını desteklemek ve belirli konuları karalamak için kullanılmıştır. Seçim bütünlüğü ve komplo teorileri hakkındaki iddiaları ise, demokratik süreçlere olan güveni sarsmayı ve kendi siyasi yenilgilerini meşrulaştırmayı hedeflemiştir.

Bu analiz, siyasi söylemde gerçeğin önemini ve yanlış bilginin yayılmasının potansiyel etkilerini ortaya koymaktadır. Medyanın “sanewashing” eğilimi gibi faktörler, doğruluk kontrolü çabalarının karşılaştığı zorlukları artırmakta ve kamuoyunun yanlış bilgiyi ayırt etme yeteneğini etkileyebilmektedir. Bu bağlamda, vatandaşların eleştirel medya okuryazarlığı becerilerini geliştirmesi ve bilgiyi doğrulanmış kaynaklardan teyit etmesi, demokratik bir toplumda bilinçli kararlar alabilmek için hayati önem taşımaktadır.

Alıntılanan çalışmalar

1. False or misleading statements by Donald Trump – Wikipedia, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/False_or_misleading_statements_by_Donald_Trump
2. The Washington Post Fact Checker – Ballotpedia, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://ballotpedia.org/The_Washington_Post_Fact_Checker
3. Fact-checking Trump’s claims during his address to Congress | PBS News, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.pbs.org/newshour/show/fact-checking-trumps-claims-during-his-address-to-congress
4. Fact-checking Trump’s remarks at ‘Alligator Alcatraz’ on immigration and Medicaid – PBS, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.pbs.org/newshour/politics/fact-checking-trumps-remarks-at-alligator-alcatraz-on-immigration-and-medicaid
5. Don’t get spun by internet rumors. – FactCheck.org, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.factcheck.org/hot-topics/
6. Fact-checking falsehoods about Trump’s ‘Big Beautiful Bill’ and taxes, deficit, Medicaid, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.politifact.com/article/2025/jun/24/one-big-beautiful-bill-trump-taxes-senate/
7. Trump-O-Meter: Build a wall, and make Mexico pay for it – PolitiFact, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.politifact.com/truth-o-meter/promises/trumpometer/promise/1397/build-wall-and-make-mexico-pay-it/
8. AP FACT CHECK: Trump’s wall claim is beyond ‘redemption’ | PBS News Weekend, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.pbs.org/newshour/politics/ap-fact-check-trumps-wall-claim-is-beyond-redemption
9. erişim tarihi Ocak 1, 1970, https://www.politifact.com/personalities/donald-trump/statements/by_subject/elections/
10. 13 times Trump said the coronavirus would go away – YouTube, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=r8yOv4PwttM
11. Ad Watch: Fact-checking Donald Trump’s closing economic arguments – PolitiFact, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.politifact.com/article/2024/oct/29/ad-watch-fact-checking-donald-trumps-closing-econo/
12. No evidence for systematic voter fraud: A guide to statistical claims about the 2020 election, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2103619118
13. Full article: Statistical Fallacies in Claims about “Massive and Widespread Fraud” in the 2020 Presidential Election: Examining Claims Based on Aggregate Election Results, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/2330443X.2023.2289529
14. Trump’s latest rejection of intelligence assessments reflects a long distrust of spy agencies, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://apnews.com/article/iran-trump-intelligence-assessment-cia-nuclear-distrust-13d39a9cd96ff4021e9be780bf5f8491
15. AP fact check: Trump’s exaggerations about the Russia probe | PBS News, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.pbs.org/newshour/politics/ap-fact-check-trumps-exaggerations-about-the-russia-probe
16. Trump threatens Japan with new tariffs amid rice war | The …, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.independent.co.uk/asia/japan/japan-trump-tariffs-rice-price-cost-of-living-b2780169.html
17. FactCheck.org – A Project of The Annenberg Public Policy Center, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.factcheck.org/
18. Donald Trump Archives – FactCheck.org, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.factcheck.org/person/donald-trump/
19. Fact-checking Trump’s Alligator Alcatraz statements, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.politifact.com/article/2025/jul/01/trump-florida-alligator-alcatraz-deport-desantis/
20. Trump and the Coronavirus Death Rate – FactCheck.org, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.factcheck.org/2020/03/trump-and-the-coronavirus-death-rate/
21. DOGE eats Musk? Billionaire entrepreneur’s companies at risk as he reignites feud with Trump, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://apnews.com/article/musk-trump-congress-tesla-doge-spacex-8a43b64f0f4508c8e74ef23572a0eece
22. FACT CHECK: President Trump Will Always Protect Social Security, Medicare, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.whitehouse.gov/articles/2025/03/fact-check-president-trump-will-always-protect-social-security-medicare/
23. PolitiFact, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.politifact.com/
24. Japanese manufacturers are slightly more optimistic despite Trump tariff worries, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://apnews.com/article/japan-economy-trump-tariffs-boj-policy-824cbda034b775cc23fb277b2f64bdcf
25. Trump threatens up to 35% tariffs on Japan | Supply Chain Dive, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.supplychaindive.com/news/trump-threatens-japan-tariffs/752213/
26. Trump Threatens Japan With New Tariffs Over RICE: Here’s why – YouTube, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=sbtFP4Ns3DU
27. Trump Claims the Wall Will ‘Pay for Itself’ – That Isn’t True – American Immigration Council, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.americanimmigrationcouncil.org/blog/trump-wall-pay/
28. DHS Debunks Fake News Media Narratives from June – Homeland Security, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.dhs.gov/news/2025/06/30/dhs-debunks-fake-news-media-narratives-june
29. Donald Trump Suffers Double Legal Deportation Setback Within Hours, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.newsweek.com/donald-trump-suffers-double-legal-deportation-setback-within-hours-2093490
30. Washington Post: Fact-checking Trump and Miller’s claims of a ‘migrant invasion’ in California – Senator Alex Padilla, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.padilla.senate.gov/newsroom/news-coverage/washington-post-fact-checking-trump-and-millers-claims-of-a-migrant-invasion-in-california/
31. AP FACT CHECK: Trump is not credible on virus death tolls | PBS News Weekend, erişim tarihi Temmuz 2, 2025, https://www.pbs.org/newshour/nation/ap-fact-check-trump-is-not-credible-on-virus-death-tolls

Hristiyanlıkta Mesih (İsa Mesih) ve Deccal (Antikrist) kavramları, kıyamet ve ahir zaman inançlarının merkezinde yer alır. Bu iki figür, özellikle Yeni Ahit’in çeşitli bölümlerinde önemli bir şekilde ele alınmıştır.

Mesih (İsa Mesih) İnancı

Hristiyanlıkta Mesih, Tanrı’nın Oğlu olarak kabul edilen ve insanlığı kurtarmak için dünyaya gönderildiğine inanılan İsa’dır. Hristiyan inancına göre İsa, mucizeler göstermiş, çarmıha gerilmiş, ölmüş ve üçüncü gün dirilmiştir. Bu olay, Hristiyanlığın temel inançlarından biridir.

Ayrıca Hristiyanlıkta, İsa’nın bir gün tekrar dünyaya döneceğine (İkinci Geliş, Parousia) inanılır. Bu inanç, özellikle İncil’in Matta, Markos, Luka ve Yuhanna bölümlerinde ve Pavlus’un mektuplarında detaylandırılmıştır. İsa’nın dönüşüyle birlikte, adaletin sağlanacağı, kötülüğün sona ereceği ve Tanrı’nın Krallığı’nın kurulacağına inanılır.

Deccal (Antikrist) İnancı

Deccal, Hristiyanlıkta “Antikrist” olarak bilinir. Antikrist kelimesi, “Mesih karşıtı” anlamına gelir ve özellikle Yuhanna’nın mektuplarında ve Vahiy Kitabı’nda geçer. Antikrist’in, Mesih’in ikinci gelişinden önce ortaya çıkacağı, insanları saptıracağı ve büyük bir fitne çıkaracağına inanılır.

Yeni Ahit’te Antikrist, yalancı peygamber, kötülüğün temsilcisi ve Tanrı’ya karşı gelen bir figür olarak tasvir edilir. Özellikle Vahiy Kitabı’nda “canavar” (beast) sembolüyle de ilişkilendirilir. Antikrist’in, sahte mucizeler göstereceği, insanları kandıracağı ve kendisini Tanrı gibi göstereceği anlatılır. Sonunda ise Mesih’in gelişiyle birlikte Antikrist’in yenilgiye uğratılacağı ve kötülüğün sona ereceği bildirilir.

Hristiyan Mezheplerinde Mesih ve Deccal

Katolik, Ortodoks ve Protestan mezheplerinin hepsinde Mesih’in ikinci gelişi ve Antikrist inancı bulunur. Ancak detaylarda ve yorumlarda bazı farklılıklar olabilir. Katolik ve Ortodoks geleneklerinde bu olaylar daha sembolik ve ruhani anlamlarla da yorumlanabilirken, bazı Protestan mezheplerinde ise daha harfi ve apokaliptik bir anlayış hâkimdir.

Sonuç

Hristiyanlıkta Mesih ve Deccal inancı, ahir zaman ve kıyamet inançlarının temel taşlarından biridir. Mesih’in gelişiyle adaletin ve barışın hâkim olacağı, Deccal’in ise büyük bir fitne ve sapkınlıkla insanları saptıracağı, ancak sonunda yenilgiye uğrayacağına inanılır. Bu inançlar, Hristiyan teolojisinin ve eskatolojisinin (ahir zaman öğretileri) önemli bir parçasını oluşturur.

Bu yazının ilk üç bölümünde ortaya koyduğum bilgiler ışığında, Donald Trump’ın bazı çevrelerce “seçilmiş kişi”, “kurtarıcı” ya da “Mesih” olarak lanse edilme çabasını hem tarihsel hem teolojik hem de davranışsal açılardan değerlendirdim.

İlk bölümde aktardığım üzere, hem Trump’ın kendisi hem de etrafındaki bazı destekçileri, onu doğrudan ya da dolaylı biçimde “Tanrı tarafından seçilmiş bir lider” gibi konumlandıran söylemler kullanmıştır. Sosyal medya paylaşımlarından, siyasi mitinglerdeki konuşmalara, Evanjelik cemaatlerin dualarına kadar uzanan bu söylemler zinciri, onu neredeyse ilahi bir figüre dönüştürme arzusunu yansıtmaktadır. Oysa bu tür iddialar, dini literatürde özellikle uyarı ile karşılanan bir tutumdur. Zira Deccal’in en temel alametlerinden biri, kendisini Mesih ilan etmesidir.

İkinci bölümde ise Donald Trump’ın başkanlık süreci boyunca, özellikle seçimler öncesinde ve sonrasında kamuoyunu yanıltan, gerçekleri saptıran veya tamamen çarpıtan birçok söylemine yer verdim. Bu söylemler, İslamiyet’te “yalancı” anlamına gelen Deccal tanımını çağrıştırmaktadır. Gerçekleri eğip bükmek, dini referansları kendi çıkarları için kullanmak ve toplumu manipüle etmek, yalnızca politik değil aynı zamanda ahlaki ve inanç düzleminde de sorgulanması gereken tutumlardır. Nitekim Hristiyan kaynaklarında geçen Antichrist (Karşı-Mesih) figürü de, bu türden yanıltıcı, sahte kurtarıcıları tanımlamak için kullanılmıştır.

Üçüncü bölümde hem İslami hem de Hristiyan kaynaklarda geçen Mesih ve Deccal betimlemelerini karşılaştırmalı şekilde inceledim. Gerçek Mesih, inançlar arasında ortaklaşa kabul edildiği üzere, yalan söylemez, dünyaya barış ve adalet getirir, kibirle değil tevazu ile yaklaşır ve kendisini “ilahi” bir varlık olarak değil, ilahi görevin taşıyıcısı olarak sunar. Donald Trump’ın bugüne kadarki söylem ve eylemlerine bakıldığında ise barıştan çok ayrışma, adaletten çok tarafgirlik, tevazudan çok kibir ve gerçeklikten çok yanıltıcılık görülmektedir.

Tüm bu veriler ve semboller bir araya getirildiğinde ortaya çıkan tablo şudur: Donald Trump, hem kendi söylemleriyle hem de çevresindeki bazı kitlelerin onu kutsallaştırma çabasıyla ilahi seçilmişlik iddiasına soyunmuştur. Ancak davranışları, özellikle sürekli yalan söylemesi, toplumu bölmesi ve savaşı bir tehdit aracı olarak kullanması, onun gerçek bir Mesih olmasından çok, dini kendi çıkarları için kullanan bir figür olduğunu ortaya koymaktadır.

Gerçek bir Mesih; dini, siyasi menfaat için değil, tüm insanlık adına barış ve adalet için temsil eder. Trump ise görev süresi boyunca Ortadoğu’da savaşlara neden olmuş, ekonomik savaşları körüklemiş ve iç siyasette ayrımcılığı artırmıştır. Bu durum onun ilahi bir misyon taşıyan kişi değil, aksine dini bir manipülasyon aracı olarak kullanan ve Deccal figürüne daha yakın bir karakter olduğunu düşündürmektedir.

İslam’a göre bir kişiyi doğrudan Deccal olarak tanımlamak son derece ciddi ve dikkatli olunması gereken bir husustur. Ancak mevcut şartlar ve gözlemler ışığında, “Mesih mi, Deccal mi?” sorusu karşısında Trump’ın durduğu yer, ilahi değil dünyevi, kurtarıcı değil bölücü, gerçek değil yanıltıcı bir noktaya işaret etmektedir.

İnanmak veya inanmamak kişisel bir tercihtir. Fakat eldeki delillerle değerlendirildiğinde, Trump’ın dini anlamda bir “seçilmiş kişi” değil, kendi çıkarları uğruna dini kullanan ve insanları yanıltan bir figür olduğu fikri kuvvetle muhtemeldir.

Konu ile ilgili bu yazıya dabakabilirsiniz:

Views: 17